کوچینگ چیست به زبان ساده
به زبان ساده، کوچینگ یعنی فرآیندی که هدف آن بهبود عملکرد است و به جای گذشته یا آینده دور، بر «زمان حال» تمرکز دارد. به عبارتی، «کوچینگ باز کردن پتانسیل یک فرد برای به حداکثر رساندن عملکرد خود است.»
اگر به دنبال توصیفی جامع و دقیق از کوچینگ باشیم، تعریف جان ویتمور، یکی از پیشگامان و نظریهپردازان بزرگ این حوزه، بهعنوان یکی از بهترینها شناخته میشود. جان ویتمور که به عنوان یک متخصص برجسته در زمینه توسعه فردی و تیمی شناخته میشود، کوچینگ را اینگونه تعریف میکند:
«معنی کوچینگ یعنی آشنایی افراد با توانمندیهای خود، تا بتوانند بهترین عملکرد را داشته باشند. کوچینگ به افراد کمک میکند خودشان یاد بگیرند، تا این که به آنها آموزش داده شود.»
جان ویتمور، نویسنده کتاب معروف «کوچینگ برای عملکرد بالا» (Coaching for Performance)، یکی از تأثیرگذارترین افراد در توسعه این حرفه است. او بهویژه در گسترش مفاهیم بنیادی کوچینگ و تأکید بر اهمیت خودآگاهی و یادگیری مداوم در افراد نقش اساسی داشته است.
تعاریف و مفهوم کوچینگ چیست؟ (Coaching)
کوچینگ یک فرآیند مشارکتی است که بین کوچ (Coach) و مراجع (Coachee) شکل میگیرد. در این فرآیند، از طریق گفتگوهای مؤثر، پرسشهای عمیق و تکنیکهای خاص، فرد به بینش و آگاهی بیشتری نسبت به خود، اهداف و مسیر زندگیاش دست مییابد. در کوچینگ، به جای ارائه راهحلهای مستقیم، کوچ با ایجاد فضای تفکر، مراجع را به کشف راهحلهای شخصی خود هدایت میکند.
کوچینگ یک فرآیند حمایتی و غیرمستقیم است که به مراجع کمک میکند تا با خودآگاهی بیشتر، تصمیمات بهتری در زندگی و کسبوکار خود بگیرد. این فرآیند نه آموزش است، نه مشاوره و نه رواندرمانی، بلکه روشی است برای هدایت افراد به سمت شکوفایی و موفقیت از طریق ایجاد آگاهی و مسئولیتپذیری بیشتر.
کوچینگ یک فرآیند توسعه فردی و حرفهای است که به افراد کمک میکند تا پتانسیلهای خود را بشناسند، اهداف خود را مشخص کنند و برای رسیدن به آنها اقدام کنند. در این فرآیند، مفاهیم کلیدی از جمله خودآگاهی، کشف و شفافسازی اهداف و اقدام به عمل وجود دارند که به مراجع کمک میکنند تا مسیر شخصی و حرفهای خود را با وضوح بیشتری پیدا کند.
کوچینگ، روشی تعاملی و هدفمحور است که با طرح سؤالات قدرتمند و ایجاد آگاهی، به مراجع کمک میکند تا راهحلهای خود را بیابد. این روش با روانشناسی، مشاوره و منتورینگ تفاوت دارد؛ زیرا در کوچینگ، کوچ نقش تسهیلکننده را ایفا میکند و به جای ارائه راهحلهای مستقیم، مراجع را در کشف مسیر شخصی خود هدایت میکند.
ویژگی های کلیدی کوچینگ از دیدگاه ICF
مبتنی بر مشارکت و همکاری:
کوچینگ یک رابطه همسطح و مشارکتی است که در آن، مراجع نقش اصلی را در کشف و تعیین مسیر رشد خود ایفا میکند. در این فرآیند، کوچ به عنوان تسهیلکننده، به مراجع کمک میکند تا مسیر مورد نظر خود را شناسایی کند.
تفکر برانگیز و خلاقانه:
کوچینگ از طریق پرسشهای عمیق، گوش دادن فعال و تکنیکهای مؤثر، مراجع را به خودشناسی و کشف راهکارهای نوآورانه هدایت میکند. این فرآیند به فرد کمک میکند تا به تفکر خلاقانه و به چالش کشیدن پیشفرضهای خود بپردازد.
به حداکثر رساندن توانمندیهای فردی و حرفهای:
کوچینگ به مراجع کمک میکند تا پتانسیلهای درونی خود را شناسایی کرده و از آنها برای تحقق اهداف فردی و حرفهای استفاده کند. هدف اصلی این است که فرد به بهترین نسخه از خود دست یابد.
تمرکز بر آینده و اقدامات عملی:
کوچینگ برخلاف درمانگری که بیشتر بر گذشته تمرکز دارد، بر ایجاد تغییرات مثبت در آینده و اقداماتی که مراجع باید برای رشد خود انجام دهد، تمرکز میکند. این فرآیند به فرد کمک میکند تا گامهای مشخص و عملی را برای بهبود شرایط خود بردارد.
بدون قضاوت و تجویز راهحلهای مستقیم:
کوچینگ هیچ راهحلی را به مراجع تحمیل نمیکند. بلکه فرآیندی است که در آن کوچ با کمک به مراجع، او را در مسیر یافتن بهترین راهحلهای شخصی خود هدایت میکند. در این روش، هیچگونه قضاوتی وجود ندارد و همه چیز بر اساس انتخابهای فردی مراجع پیش میرود.
دانلود
رایگان
خلاصه کتاب ” کوچینگ چیست؟ ” استاد یاسر متحدین
کوچینگ چه هست و چه نیست؟
همانطور که گفتیم، کوچینگ یک فرآیند رشد و توسعه فردی است که در آن، کوچ (Coach) با استفاده از پرسشهای قدرتمند، گوش دادن فعال و ارائه بازخورد، به مراجع کمک میکند تا مسیر خود را شفافتر ببیند، چالشهایش را شناسایی کند و راهحلهای مؤثری برای رشد و پیشرفت شخصی یا حرفهای خود پیدا کند. این فرآیند بر تقویت آگاهی، مسئولیتپذیری و دستیابی به اهداف از طریق توانمندسازی افراد تمرکز دارد.
کوچینگ به افراد کمک میکند تا:
- ✔️ به ارزشها، باورها و اهداف خود آگاه شوند.
- ✔️ تصمیمات بهتری بگیرند و چالشهایشان را با اعتماد به نفس مدیریت کنند.
- ✔️ بینش جدیدی درباره خود و مسیر زندگیشان پیدا کنند.
- ✔️ استراتژیهای عملی برای ایجاد تغییرات مثبت در زندگیشان طراحی کنند.
کوچینگ در زمینههای مختلفی از جمله زندگی شخصی، کسبوکار، مدیریت، تحصیل و سلامت کاربرد دارد و با توجه به نیاز مراجع، رویکردهای مختلفی را دنبال میکند.
کوچینگ چه نیست؟
- ❌ کوچینگ مشاوره نیست:
مشاور راهحلهای مشخصی را بر اساس تخصص خود ارائه میدهد، اما کوچ هیچ راهحل خاصی ارائه نمیدهد. او به مراجع کمک میکند تا خود پاسخهایش را پیدا کند. ❌ کوچینگ درمانگری (رواندرمانی) نیست:
درمانگران بر روی گذشته، آسیبهای روانی و مشکلات عاطفی کار میکنند، در حالی که کوچینگ بیشتر بر حال و آینده تمرکز دارد و به رشد فردی و بهبود عملکرد کمک میکند.
❌ کوچینگ تدریس یا منتورینگ نیست:
معلم یا منتور دانش و تجربه خود را به شاگرد انتقال میدهند، اما کوچ باور دارد که مراجع خود پاسخ را در درونش دارد و تنها با پرسشگری و هدایت مناسب باید آن را کشف کند.
❌ کوچینگ انگیزه دادن یا سخنرانی انگیزشی نیست:
بر خلاف سخنرانان انگیزشی که افراد را با جملات الهامبخش هیجانزده میکنند، کوچینگ بر ایجاد تغییرات پایدار و عملی تأکید دارد و مراجع را به سمت اقدام عملی و تحول واقعی هدایت میکند.
❌ کوچینگ دستور دادن یا قضاوت کردن نیست:
کوچ به مراجع نمیگوید چه کاری انجام دهد، بلکه او را کمک میکند تا با کاوش درونی، اهداف و مسیر مناسب خود را پیدا کند. همچنین، کوچ هیچگونه قضاوتی درباره مراجع انجام نمیدهد و فضای امنی برای گفتگو و تفکر ایجاد میکند.
کوچینگ یک فرآیند پویا و تعاملی است که به افراد کمک میکند خودآگاهی بیشتری پیدا کنند، چالشهایشان را حل کنند و به اهدافشان برسند. این روش نه مشاوره است، نه درمانگری، نه تدریس و نه انگیزهبخشی سطحی؛ بلکه یک فرآیند عمیق، کاربردی و نتیجهمحور است که به افراد کمک میکند بهترین نسخه خود را بسازند.
تفاوت کوچینگ با سایر روش های رشد فردی
اگر برایتان سوال است که باتوجه به تعاریف نزدیک کوچینگ و منتورینگ و مشاوره و … دقیقا شما نیاز به کدامیک دارید یا میخواهید متخصص چه رشته ای شوید؟، محتوای زیر به شما کمک میکند تا خیلی بهتر تمامی مشاغل مهم این حوزه را پیدا کنید و تفاوت آنها را باهم بدانید.
تعاریف شفاف از مشاغل مشابه کوچ
تاريخچه كوچينگ چیست؟
تاریخچه کوچینگ به شهر “کاکس” (Kocs) در مجارستان باز میگردد؛ شهری که به خاطر کالسکههای ساخته شده در آن شهرت یافته بود. در این شهر از کالسکهها برای جابهجایی مردم استفاده میشد و همین امر باعث شد تا در قرن پانزدهم، اصطلاح “کوچ” که به معنای وسیلهای برای حمل و نقل مردم از جایی به جای دیگر بود، توسط دانشجویان برای توصیف برخی اساتیدی که کمک میکردند تا دانشجویان دروس را بهطور کامل فرا گیرند و با موفقیت آزمونها را پشت سر بگذارند، به کار گرفته شود.
بعدها، کلمه “کوچ” که در ابتدا یک صفت بود، تبدیل به فعلی شد به معنای کمک کردن به کسی تا کاری را از ابتدا تا پایان با موفقیت انجام دهد؛ درست مانند کالسکهای که مسافر را از مبدا به مقصد میرساند. مفهوم مربیگری بعدها توسط “تیموتی گالوی” وارد دنیای ورزش شد. او مربی تنیس بود و موفقیت در بازی تنیس و عملکرد بازیکنان را در کوچینگ دید و در سال ۱۹۷۴ نیز کتابی با همین عنوان نوشت.
اما کوچینگ با مفهوم امروزی در دهه ۱۹۸۰ توسط “توماس جی لئونارد” مطرح و بکار گرفته شد. توماس جی لئونارد که در شکلگیری کوچینگ بهعنوان یک حرفه نوین نقش بسزایی داشت، با شکلگیری و رشد این حرفه، اقدام به تأسیس فدراسیون جهانی کوچینگ کرد. که بهعنوان یک انجمن و مرجع حمایتی، آموزشی و نظارتی در این زمینه شروع به فعالیت کرد و با تعریف یکسری استاندارها، صلاحیتها و مهارتها برای این حرفه، کوچینگ را در شکل نوین و حرفهای آن در دنیا مطرح کرد.
کوچینگ همچنین توسط “جان ویتمور” وارد حوزه مدیریت شد که به عنوان رویکردی جدید نسبت به رفتار و نگرش گذشته می باشد و به فرد کمک می کند تا با بررسی الگوها و تجربیات موفق و ناموفق گذشته از موانع و توانمندی هایش آگاه گردد و بتواند به شیوه ای جدید رفتار کند و عملکرد خود را بهبود بخشد. در این راستا از الگوی رشد یا GROW در کوچینگ استفاده کرد که تا به امروز برای پیش برد جلسات کوچینگ بسیار کاربردی بوده است.
کوچ کیست؟
کوچ، فردی است که بهطور حرفهای آموزش دیده است تا شما را در مسیر به حداکثر رساندن توانایی ها و دستیابی به نتایج دلخواهتان همراهی کند. او کسی است که شما را حمایت میکند تا اهداف خود را شناسایی کرده و در طول مسیر شما را تشویق میکند تا نسخه بهتری از خودتان بسازید. به طور کلی، کوچ به فردی گفته میشود که تخصص و مهارت استاندارد شده کوچینگ را در بستری آکادمیک، معتبر و ساختارمند کسب کرده و با استفاده از ابزارها و تکنیکهای خاص، کوچی یا همان مراجع را تا رسیدن به هدف همراهی و حمایت میکند.
ممکن است برای شما سوال باشد که:
- وظایف کوچ چیست؟
- تفاوت کوچ و منتور در چیست؟
- جامعه آماری کوچ ها در ایران چگونه است؟
- چگونه از کوچینگ درآمدزایی داشته باشم؟
پاسخ این سوال ها را می توانید در مقاله ” کوچ کیست؟ ” مطالعه فرمایید.
چرا کوچینگ مهم است؟
زندگی پر از تصمیمات دشوار، چالشهای پیچیده و لحظاتی است که احساس میکنیم در یک دور تکراری گرفتار شدهایم. بسیاری از افراد در مسیر زندگی یا حرفهای خود با سردرگمی مواجه میشوند، از نداشتن رشد در شغلشان رنج میبرند، یا نمیدانند چگونه روابط و مدیریت زمانشان را بهبود دهند. کوچینگ به عنوان یک فرآیند آگاهانه و ساختاریافته، ابزاری ارزشمند برای کشف پاسخهای درونی و حرکت به سوی تغییرات مثبت است. افراد مختلف با چالشهای متعددی دست و پنجه نرم میکنند، از جمله:
- عدم رضایت شغلی: بین ماندن در شغل فعلی و تغییر آن مردد هستند.
- زندگی روزمره یکنواخت: احساس میکنند همه چیز در تکرار است و هیجانی ندارند.
- مدیریت زمان نامؤثر: همیشه وقت کم دارند، اما پیشرفت محسوسی نمیبینند.
- چالشهای رهبری و تیمی: نمیدانند چگونه انگیزه تیم خود را بالا ببرند.
- مشکلات ارتباطی: در روابط کاری، دوستانه یا عاطفی دچار سوءتفاهمهای مکرر میشوند.
- عدم شناخت اهداف زندگی: نمیدانند دقیقاً چه چیزی از زندگی میخواهند و در چه مسیری حرکت کنند.
- فرسودگی و خستگی مداوم: باوجود استراحت کافی، همچنان احساس خستگی و بیانگیزگی دارند.
- عدم رشد در کسبوکار: باوجود تلاش فراوان، پیشرفتی در کارشان احساس نمیکنند.
- ترس از تغییرات بزرگ: میدانند که باید تغییری ایجاد کنند، اما جرات برداشتن قدم اول را ندارند.
در تمامی این موارد، کوچینگ مانند یک آینه عمل میکند. کوچ با ایجاد فضایی برای تفکر، فرد را به عمق چالشهایش هدایت کرده و او را قادر میسازد که بین ترس، باورهای محدودکننده و واقعیت تمایز قائل شود. نتیجه این فرآیند، گرفتن تصمیمهای آگاهانه و ایجاد تغییراتی پایدار است.
کوچینگ در کنار اینکه به رشد فردی و شغلی کمک میکند، بر ارتقای اعتماد به نفس و روابط نیز تأثیرگذار است. طبق مطالعهای جهانی که در سال ۲۰۱۴ توسط فدراسیون جهانی کوچینگ انجام شد، ۸۰٪ از مراجعین اعلام کردند که اعتماد به نفسشان افزایش یافته، ۷۳٪ روابطشان بهبود یافته، و ۷۰٪ عملکرد کاریشان بهبود یافته است. این آمار نشان میدهد که کوچینگ نه تنها به فرد کمک میکند تا در زندگی شخصی و حرفهای به نتایج بهتری دست یابد، بلکه او را برای رسیدن به اهدافش تشویق و توانمند میسازد.
در اقتصاد پیچیده و دنیای کسبوکار امروز، کوچینگ به کسبوکارها کمک میکند تا با توسعه نقاط قوت خود و ارتقای مزیتهای رقابتی، جایگاه خود را در بازار تثبیت کنند. بسیاری از کسبوکارهایی که در شرایط سخت اقتصادی بر روی آینده خود سرمایهگذاری کردهاند، توانستهاند سریعتر رشد کنند و سهم بیشتری از بازار را به دست آورند.
اگرچه ممکن است بهرهمندی از یک کوچ کسبوکار در شرایط مالی دشوار هزینهبر به نظر برسد، اما در واقع، این سرمایهگذاری میتواند به تسریع روند رسیدن به موفقیت از طریق توسعه نقاط قوت و بهبود عملکرد در بازار کمک کند.
روانشناسی مثبت گرا پایه و اساس مهارت کوچینگ
روان شناسی مثبت گرا را با مارتین سلیگمن میشناسند او دانش روانشناسی را به دو حوزه اصلی تقسیم می کند:
- بخش اول: زیر مجموعه ای از روانشناسی است که برای شناخت و درمان بیماری های ذهنی و روانی به کار گرفته می شود و معمولاً با عنوان روانشناسی نابهنجاری ها از آن نام برده می شود.
- بخش دوم: مباحثی است که میکوشد به انسان های سالم برای زندگی بهتر کمک کند همان حوزه ای که “مارتین سلیگمن” برای ترویج و تثبیت آن تلاش کرده است و به نام روانشناسی مثبت گرا شناخته می شود.
سلیگمن بارها تاکید کرده است که روانشناسی طی دهه های اخیر عمر خود را فقط به حوزه نخست اختصاص داده و حوزه دوم کمتر مورد توجه قرار گرفته است. او متوجه شد تمرکز عمده روانشناسی قرن بیستم روی نقاط ضعف، عيب ها، آسیب ها و ترمیم آسیب ها بوده است و از توجه به توانایی ها و نقاط قوت افراد برای رشد و کمال غفلت شده است.
سلیکمن پیشنهاد کرده است که روانشناسی نباید خود را به دیدگاه آسیب شناسانه محدود کند بلکه باید به نیمه مثبت انسان نیز توجه نماید و از تمام توانایی ها و نقاط قوت افراد برای ارتقای سلامت ذهنی انسان استفاده شود این همان چیزی است که در کوچینگ در آن تاکید می شود.
انواع کوچینگ کدام اند؟
حوه کوچینگ به سه شاخه اصلی و بزرگ تبدیل تقسیم می شود. اما اگر بخواهیم با ریز بینی بیشتری بررسی کنیم کوچینگ شاخه های زیادی دارد. برای مثال:
بیزینس کوچینگ، به شما در توسعه مهارتها و بهبود عملکرد حرفهای و کسب و کاری کمک میکند. لایف کوچینگ با شما در رشد شخصی و بهبود زندگی شما همراهی میکند. کوچینگ سازمانی به شما در توسعه و بهبود فرآیندها و عملکرد سازمانی کمک میکند. هر یک از این انواع کوچینگ میتواند به شما در دستیابی به هدفهایتان و رشد حرفهای کمک کند. در ادامه انواع بیشتری از کوچینگ را معرفی می کنیم:
کوچینگ مناسب چه کسانی است؟
کوچینگ یک فرایند ارتباطی گفتگومحور است که در آن کوچ به مراجع کمک میکند تا خواسته و هدفش را شفاف نموده و برای دست یابی به آن برنامه ریزی نماید. بنابراین اگر بخواهیم به سوال اینکه کوچینگ مناسب چه کسانی است برسیم، باید به دو سوال اساسی زیر پاسخ دهیم:
- موضوع مورد نظر مراجع چقدر شفاف و دست یافتنی است و آیا انتظاراتی که از کوچ دارد معقول و منطقی و بر اساس اصول ۸گانه ICF می باشد؟
- آیا مراجع تمایلی برای تغییر در خود، باورها، افکار و رفتارش دارد؟ و در صورت لزوم حاضر است تا برای رسیدن به خواسته اش تغییرات لازم را در خود ایجاد نماید؟
بدیهی است چنانچه فردی که به کوچ مراجعه میکند دارای سلامت روانی نبوده و یا رفتار و افکاری متعصبانه داشته باشد که حاضر به ایجاد تغییر درخود و شرایط و رفتارش نباشد؛ مطمئنا رویکرد کوچینگ بر طبق اصول ۸گانه مدنظر فدراسیون ICF برای این فرد مناسب نبوده و می بایست از سایر راهنماها مثل مراجعه به یک روانشناس یا مشاور استفاده نماید.
در غیر این صورت تمامی افراد جامعه از نوجوان ها گرفته تا بزرگسالان و در کلیه نقش ها و مشاغل، همگی میتوانند برای حل مسائل مهم خود از کوچینگ استفاده نمایند. موضوعات مورد نظر و وقایل بررسی در جلسات کوچینگ نیز میتواند کلیه موارد مدنظر فرد یا گروه را در برگیرد به شرط اینکه چنانچه لازم به ایجاد تغییر در رفتار و نگرش فرد یا گروه بود ایجاد این تغییرات با رعایت اصول اخلاقی و حرفه ای در کوچینگ امکان پذیر باشد.
افراد موفق دنیا که کوچ داشته اند
نظرات افراد موفق دنیا که از همراهی یک کوچ حرفه ای در کنار خود بهره مند شده اند:
معرفی نهادهای بین المللی کوچینگ و مدارک معتبر
فدراسیون بینالمللی کوچینگ ICF (International Coaching Federation) در آمریکا ثبتشده است و از حدود ۲۰ سال پیش تاکنون درحال فعالیت می باشد. این مرجع که یک مرجع غیرانتفاعی است، بزرگترین و معروفترین مرجع کوچهای حرفهای در سراسر جهان است و به این دلیل ایجاد شد تا افراد را دورهم جمع کرده و به هم کمک کنند. فدراسیون بینالمللی کوچینگ ICF برای تأیید یک کوچ صلاحیت هایی را تدوین و منتشر کرده است که در حال حاضر در موسسات آموزشی و مرتبط با کوچینگ تدریس می گردد.
اعتبارنامههای کوچینگ (credential)
دوره کوچینگ
دورههای آموزش کوچینگ در سه سطح برگزار می شوند:
نسل اولی کوچینگ ایران باشید
آیا کوچینگ یک مهارت بین المللی است؟
حوزه کوچینگ به مفهوم امروزی آن در اواسط سال ۱۹۸۰ میلادی توسط “توماس لئونارد” در ایالاتمتحده آمریکا ایجاد شد. در سال ۱۹۹۵، چند کوچ حرفهای ICF را بهعنوان مؤسسهای غیرانتفاعی پایهگذاری کردند تا کوچهای همکار با پشتیبانی از یکدیگر این حرفه را توسعه دهند. طبق گزارش فدراسیون بینالمللی کوچینگ، ICF تا سال ۲۰۱۷ حدود ۳۰ هزار عضو از ۱۴۰ کشور جهان را به خود اختصاص داده است. اکنون حرفه کوچینگ بهخوبی شناخته شده است و شغل معتبری تلقی میگردد و گفته میشود که این حرفه طی سالهای آتی، پس از مشاغل حوزه IT، به دومین صنعت در حال رشد تبدیل خواهد شد.
اهداف ICF:
- توسعه شایستگی های اصلی کوچینگ؛
- ایجاد منشور اخلاقی و استانداردهای حرفه ای؛
- ایجاد یک برنامه معتبر بین المللی؛
- تنظیم دستورالعمل ها از طریق اعتباربخشی برای برنامه های آموزشی ویژه مربی؛
- ارائه آموزش مداوم از طریق رویدادهای در سطح جهانی، جوامع عملی (CPs) و یادگیری آرشیو شده؛
- هدایت و اطلاع رسانی گفتگوها در مورد آینده کوچینگ؛
آیا من هم به کوچینگ نیاز دارم؟
در پایان باید کاملا متوجه شده باشید که دقیقا کوچینگ چه کاربردی دارد؟! ، حالا نیاز است که به این مورد بپردازیم که آیا کوچینگ به درد من میخورد؟ کوچینگ چگونه میتواند به من در جهت رسیدن به اهدافم کمک کند؟ برای رسیدن به این پاسخ ها میتوانید از مشاوره رایگان فراکوچ استفقاده کنید. برای دریافت مشاوره رایگان کافی است فرم درخواست جلسه مشاوره رایگان را پر کنید تا مشاورین ما در اسرع وقت با شما تماس بگیرند.
سوالات متداول
مشاوره آموزشی رایگان
شما این فرصت را دارید، با تکمیل فرم زیر، قبل از انتخاب دوره آموزشی مناسب خود، از مشاوره رایگان کارشناسان آموزشی مجموعه فراکوچ استفاده نمائید.
