در جستجوی معنا و زیباییهای زندگی، ما به دنبال یافتن نقشهای هستیم که ما را به سوی آرامش و خوشبختی هدایت کند. این نقشه، همان “نظام ارزشها” و “لیست ارزشها” است که در هر لحظه، ما را به سوی زندگی ارزشمند هدایت میکنند.
نظام ارزشها، همچون یک کمپاس در دریای زندگی، ما را به سوی جهت درست هدایت میکند. این ارزشها، پایه و اساس تصمیمگیریها و رفتارهای ماست. هر کسی یک “لیست ارزشها” دارد که برایش مهم است؛ این لیستی از ارزشها که ما را به خودشناختی عمیقتر و زندگی با معنا نزدیک میکند.
زندگی ارزشمند، زندگیای است که بر اساس این نظام ارزشها و لیست ارزشها طراحی میشود. این زندگی، زندگیای است که به دنبال معنا، انگیزه و آرامش میگردد، زندگیای که هر لحظهاش ارزشمند و با اهمیت است.
پس بیایید به دنبال این نقشهی ارزشها بگردیم، به دقت “لیست ارزشهای” خود را تعریف کنیم و به دنبال یافتن جوابهای زندگیمان در اینجا بگردیم. چرا که زندگیای ارزشمند، زندگیای است که ما با انتخابها و اعمالمان، به زیبایی و آرامش آن رنگ میبخشیم.
فهرست مطالب
ارزش چیست؟
ارزش یک مفهوم چند بُعدی است که در زندگی، فرهنگ، و ارتباطات انسانها تأثیرگذار است. به طور کلی، ارزش به معنای اهمیت و ارزشمندی یک چیز یا موضوع است که ما را به سوی آن جذب میکند. ارزشها میتوانند در سطح فردی، اجتماعی، فرهنگی، یا اقتصادی مورد بررسی قرار گیرند.
نظام ارزشها مجموعهای از اصول، باورها، و ایدهها است که هر فرد یا یک جامعه برای خودش تعیین میکند و بر اساس آنها ارزیابی و تصمیمگیری میکند. این نظام ارزشها هدفی است که در هر لحظه زندگی، رفتارها، تصمیمات، و انتخابها را شکل میدهد.
ارزش در زندگی چیست؟
در زمینه جامعهشناسی و فلسفه اخلاق، مفهوم ارزش به معنای ارزشهای اخلاقی و فرهنگی است که در یک جامعه یا فرهنگ خاص وجود دارد. این ارزشها ممکن است به عنوان اصول و معیارهایی برای تعیین صحت و ناصحت رفتارها و تصمیمات افراد و گروهها مورد استفاده قرار بگیرند.
ارزشها معمولاً توسط جامعه و فرهنگی که فرد در آن زندگی میکند، شکل میگیرند. آنها در اساس مقدسات، معتقدات، اصول اخلاقی، اولویتها، ایدئولوژیها، و تجربیات جمعی جامعه تعیین میشوند. این ارزشها میتوانند شامل عدالت، آزادی، همبستگی اجتماعی، برابری، احترام به حقوق انسانی، احترام به محیط زیست، شفقت و صداقت باشند.
مفهوم ارزش به عنوان مفهومی نسبی است و ممکن است در جوامع و فرهنگهای مختلف تفاوت داشته باشد. برای مثال، ارزشهایی که در یک فرهنگ مذهبی قوی تأکید میشود، ممکن است در یک فرهنگ لائیک کمتر مورد تأکید قرار گیرند. همچنین، ارزشها ممکن است در طول زمان تغییر کنند و با تحولات اجتماعی و فرهنگی تطبیق یابند.
انواع ارزش ها کدام اند؟
-
ارزشهای فردگرایانه
ذاتیترین ارزش برای هر فرد، فردگرایی است که به معنای ارزشگذاری برای خود نسبت به هر چیز دیگری در جهان است و از طبیعیترین ارزشهای ذاتی حیوانات نیز به شمار میرود. حیوانات برای خود زندگی میکنند بدون اینکه خیلی در مورد سایر حیوانات خود را دچار اذیت کنند.
دنیای مدرن بیشتر و بیشتر به سمت ارزشهای فردگرایانه حرکت کرده است، جایی که منافع فرد «مهمترین اصل» است و باید بیش از هر چیز دیگری از آن محافظت شود. ارزش فردگرایانه از آزادی حمایت میکند زیرا معتقد است که هر شخص حق تصمیمگیری درباره آنچه برای او خوب است را دارد. هر كودكی با ارزشهای فردگرایانه شروع میکند و او همهچیز را در دنیا برای خود میخواهد و میخواهد همه به او خدمت كنند. وقتی نیاز کودک برآورده نشود، گریه میکند و همه کار میکند تا نیازش برآورده شود.
-
ارزشهای خانوادگی
گونه انسان ممکن است قویترین گونه در کره زمین باشد اما این نیز حقیقت دارد که گونه انسانی ضعیفترین گونه است. کودک انسان تا یک سال پس از تولد راه رفتن را یاد نمیگیرد. اگر فرزند انسان بخواهد در یک سال اول زندگی از خود مراقبت کند نمیتواند زنده بماند. حمایت خانواده برای رشد هر کودک ضروری است. به همین دلیل است که گونه انسان در طول سال مفهوم خانواده را ابداع کرده است که مانند یک واحد زندگی میکند و از یک کودک تازه متولدشده حمایت میکند تا جایی که بهاندازه کافی قوی شود و بتواند خود را تأمین کند.
مفهوم خانواده، ارزش خانوادگی را درجایی به وجود آورده است که یک خانواده بهجای فرد، واحد اساسی جامعه تلقی شود. خانواده حق و قدرت کنترل دیگر عضو خانواده را دارد. در یک سیستم خانوادگی، اعضای خانواده کار خود را بهگونهای تقسیم میکنند که همه اعضا بهجای انجام وظایف مشابه، وظایف تکمیلی را انجام دهند. بهعنوانمثال، پدر امرار معاش میکند و از خانواده بهعنوان قویترین عضو خانواده محافظت میکند. مادر با پخت غذا، نظافت منزل و تربیت فرزندان از عهده امور خانواده برمیآید. از طرفی فرزندان این مزایا را از والدین خود بدون هزینه دریافت میکنند.
بنابراین هر خانواده تداوم ارزش و سنت خود را تضمین میکند. در سیستم خانواده، منافع هر یک از اعضای خانواده از طریق قانونی نانوشته محافظت میشود زیرا عشق و اعتماد بهتنهایی بر مدیریت یک خانواده حاکم است. والدین وقتی چیزی به فرزندان خود میدهند به دنبال هیچ منفعت شخصی نیستند. فرزندان نیز مشارکت والدین را در ساختن زندگی خود تشخیص میدهند و آنها نهتنها مزایای یکسانی را به فرزندان خود میرسانند بلکه در هنگام پیر شدن از والدین خود نیز مراقبت میکنند. کل سیستم ارزش خانواده با سنت و اعتماد حفظ میشود. بااینحال، وقتی ارزشهای خانواده قوی است، منجر به کاهش آزادی فردی و کاهش ارزشهای فردی میشود. اینجاست که ثابت میشود ارزشها ابزار قدرتمند شخصیت هستند. هر فرد باید اول به فکر خانواده و خود بهعنوان یک امر فرعی باشد. این امر غالباً خلاقیت انسان را از بین میبرد زیرا او هرگز آزاد نیست که بهعنوان یک فرد فکر کند.
-
ارزشهای شغلی
یک جامعه علاوه بر خانوادهها، از شرکتها و سازمانهایی تشکیلشده است که به تأمین نیازهای خاص جامعه میپردازند. دولت یکی از مهمترین سازمانهایی است که برای ایجاد نظم در جامعه ایجادشده است. دولت بیشتر به بخشهای مختلفی مانند پلیس، درآمد، دفاع و غیره تقسیم شده است که برای متحد نگه داشتن کشور و محافظت از آن در برابر تجاوزهای خارجی به آنها نیاز است. بسیاری از سازمانهای دیگر نیز توسط اشخاص یا ارگانهای خصوصی اداره میشوند که کالا تولید میکنند و به مردم ملت و جهان خدمات میدهند.
هر شخصی برای تأمین معاش خود و کمک به جامعه مجبور است به یک خاستگاه بپیوندد. این سازمانها برای خدمت کردن به یك كاركرد تخصصی جامعه طراحیشدهاند و بنابراین به مجموعهای از ارزشها نیاز دارند تا همه اعضای سازمان را باانگیزه و متحد نگه دارند؛ بنابراین انسان با توجه به حرفه خود مجموعهای از ارزشها را توسعه میدهد. ارزشهای یک مقام پلیس باارزش یک قاضی یا یک سیاستمدار متفاوت است. هر حرفه مجموعهای از ارزشهای خاص خود را دارد که غالباً با ارزشهای حرفه دیگر مغایرت دارد. بااینوجود این ارزشها برای متحد نگه داشتن متخصصان و تحقق آنچه از آنها انتظار میرود لازم است.
-
ارزشهای ملی
جهان امروز به تعدادی کشور تقسیم شده و هر کشور بهطور مستقل اداره میشود. بااینحال، کشورها رفتار خود را مانند اعضای یک خانواده کردهاند، زیرا اقتصاد جهانی بهتدریج جایگزین استقلال اقتصادی میشود. اگر چین بهعنوان قطب تولید جهان در حال ظهور است، هند به قطب برونسپاری جهان تبدیلشده است، جایی که خدمات مختلفی به جهان ارائه میشود. جهان عرب در حال تولید نفت برای جهان است و ایالاتمتحده آمریکا در ایجاد دانش و فناوری اطلاعات برای جهان نقش رهبری را دارد. هر کشوری بهتدریج در یک کار خاص متخصص میشود و مابقی الزامات را از سایر کشورهای جهان برآورده میکند.
بدین ترتیب، درست مثلاینکه افراد و خانوادهها برای بقای خود در یک جامعه باید با یکدیگر رقابت کنند و مکمل یکدیگر باشند، هر ملتی نیز باید با سایر کشورهای جهان رقابت کند و آنها را تکمیل کند. برای تقویت ملتها، باید انواع خاصی از ارزشها در شهروندان آنها پرورش یابد که باعث میشود کشور باوجود میلیونها یا میلیاردها خانواده، در قالب یک خانواده نمود کند. هر کشوری برای استقلال خود، ارزشهای خاصی را ایجاد میکند که با گذشت زمان ادامه مییابد. ارزشهای یک ملت نشاندهنده سنت، تاریخ و تجربیات مردم آن از زمان ایجاد آن است. ارزشهای ملی غالباً در قوانین آنها رمزگذاری شده است که به دنبال اعطای برابری و عدالت به همه شهروندان آن است. در هر کشور تنوع گستردهای از قوانین وجود دارد زیرا نیاز هر کشور متفاوت است. نقض ارزشهای ملی با اعمال مجرمانهای مواجه میشود که توسط دولت مجازات میشود؛ بنابراین کشورهایی که دارای ارزشهای ملی قوی هستند قوانین خود را بسیار شدید اجرا میکنند زیرا منافع کشور را بر منافع فردی ترجیح میدهند.
-
ارزشهای اخلاقی
باوجود اینکه ارزشهای قانونی یک کشور یا جامعه ثبتشده و اجباری است، اما برای عملکرد بهتر دولت ناکافی هستند. دولت ایدهآل، دولتی است که مجبور نباشد هیچ قانونی را اجرا کند زیرا شهروندان داوطلبانه از قوانین سرزمین پیروی میکنند. این امر بهندرت اتفاق میافتد، زیرا همه قوانین ایالتی توسط افرادی که دارای قدرت هستند یا کسانی که بر افراد قدرتمند تأثیر دارند، تهیه میشود؛ بنابراین در طی یک دوره زمانی، اجرای قوانین طبقهای از افراد را به وجود میآورد که بسیار قدرتمند و ثروتمند هستند. درحالیکه اکثریت جمعیت در بدبختی و فقر زندگی میکنند. بااینوجود، اختلاف و بیعدالتی ایجادشده توسط قانون به دلیل رواج ارزشهای اخلاقی در جامعه تا حد زیادی کاهش مییابد و نیازی به کدگذاری در کتابهای اساسنامه ندارند. درواقع ارزشهای اخلاقی بر اساس سنت از نسلی به نسل دیگر منتقل میشود و این ارزشها ابزار قدرتمند شخصیت هر فرد میشوند. مثلاً، حرمت ازدواج، علیرغم اینکه در کتابهای حقوقی به طلاق پرداختهاند اما سعی میکنند آن را به حداقل برسانند.
قوانین اخلاقی بهطور مشترک توسط جامعه اجرا میشود. هر فردی دوست دارد توسط جامعه مورد محبت و احترام واقع شود؛ اینها خود ارزشهای اخلاقی هستند که اغلب برای نگهداشتن فرد در مسیر درست و اجرای قدرتمند قوانین به کار میروند.
-
ارزشهای معنوی
همه ارزشهای اتخاذشده توسط انسانها، باعث ایجاد انحصار در ماهیت انسانی آنها میکند، زیرا این ارزشها برای هر جامعه و درواقع برای هر فرد متفاوت است. از آنجاییکه هر فرد یا ملتی بهدرستی ارزشهای خود اعتقاد دارد، ارزشها منبع منازعات در جهان نیز هستند. بااینحال همه این مقادیر غیردائمی و گذرا هستند که بازمان و مکان تغییر میکنند. ارزشهای نسل حاضر با ارزشهای نسل قبل یکی نیست. بااینحال برخی از اصول تشکیلدهنده در تمام مقادیر وجود دارد که هرگز تغییر نمیکنند؛ در مراحل طولانی تکامل انسان به همین ترتیب باقیمانده است. این ارزشها ابدی هستند زیرا هرگز تغییر نمیکنند؛ بنابراین، غالباً مردم چنین ارزشهایی را معنوی یا الهی میخوانند زیرا هرگز نمیمیرند و منشأ آنها نیز مشخص نیست. اینها ارزشهای معنوی هستند.
ارزشهای معنوی اغلب به خدا نسبت داده میشود و الهی خوانده میشود. ارزشهای معنوی شامل عشق، شفقت، عدالت، حقیقت و غیره است. طبیعت انسان است که این ارزشها را صرفنظر از دین، نژاد، فرهنگ و ملیت خود میپذیرد. این ارزشها چنان جهانی هستند که به نظر میرسد همه انسانها بدون اینکه به آنها تعلیم داده شود، آن را درک میکنند. به همین دلیل هم ارزشها ابزار قدرتمند شخصیت هستند. ارزشهای معنوی همه انسانها را در این جهان متحد میکند. به همین دلیل است که ما خواهان عدالت هستیم و نمیتوانیم بیعدالتی را در این جهان ببینیم. احساس عشق و شفقت تمام موانع مذهب، نژاد و ملیتها را از بین میبرد. ارزشهای معنوی را نمیتوان از انسان حذف کرد و درواقع بهگونهای در ذات افراد نهادینه هستند.
چگونه ارزش های زندگی خود را بشناسیم؟
شناختن و تعیین ارزشهای زندگی شخصی یک فرآیند شخصی و تجربی است و به هر فرد بستگی دارد. اما در زیر، مراحلی را برای شناسایی ارزشهای زندگی خودتان بررسی میکنم:
خودآگاهی و تفکر
شروع کنید به خود شناسی و تفکر درباره زندگیتان. برای شروع، از خودتان سؤالاتی بپرسید:
- آیا چه چیزهایی در زندگیم اهمیت بیشتری دارند؟
- در طول زندگی، چه تجربهها و لحظاتی برایم معنایی ویژه داشتهاند؟
- چه چیزهایی مرا به شدت مشتاق میکنند و انرژی مثبت بهم میدهند؟
- آیا در روابط، شغل، سلامتی و رفاه جسمی و ذهنی، چه مقادیر و ارزشهایی برایم مهم است؟
این سؤالات به شما کمک میکنند تا خودتان و ارزشهایتان را بیشتر درک کنید.
بررسی تجربهها
بازگشت به تجربههای قبلی خود و بررسی آنها میتواند راهنمای خوبی برای شناسایی ارزشهای زندگی باشد. به خاطر بیاورید تجربههایی را که برایتان معنایی ویژه داشتهاند و به شما احساس خوشبختی و رضایت دادهاند. سپس سؤالات زیر را بپرسید:
- در هنگامی که خوشحال و رضایتمند بودم، چه ارزشهایی در زندگیم برآورده شده بودند؟
- در لحظاتی که احساس کندگی و رضایت نداشتم، چه ارزشهایی تحت تاثیر قرار گرفته بودند یا برآورده نشده بودند؟
با تحلیل تجربههای قبلی خود، میتوانید الگوها و ارزشهایی که برایتان مهم بودهاند را شناسایی کنید.
شناسایی ارزشهایی که باعث رشد میشود
بسیاری از ارزشها باعث رشد و توسعه شخصی ما میشوند. بنابراین، بررسی کنید که چه ارزشهایی شما را به سمت رشد و پیشرفت هدایت میکنند. سؤالات زیر میتوانند راهنمای خوبی باشند:
- آیا ارزشهایی که من را به سمت رشد و پیشرفت هدایت میکنند، شامل یادگیری و توسعه شخصی است؟
- آیا ارزشهایی که برایم مهم است، من را به سمت رسیدن به آرزوها و اهدافم هدایت میکنند؟
- آیا به ارزشهایی عمومی میپردازم که به جامعه و دیگران کمک میکنند؟
انطباق با ارزشهای شخصی
هنگام شناختن ارزشهای زندگی، مهم است که اطمینان حاصل کنید این ارزشها با هویت و اصول شخصیت شما همخوانی دارند. بررسی کنید که آیا ارزشهایی که شناسایی کردهاید، با اصول اخلاقیتان، باورهایتان و ایدهآلهایتان سازگاری دارند. اگر ارزشهایی را که شناسایی کردهاید، مورد تعارض قرار میدهید، ممکن است نیاز به اعمال تغییرات در زندگیتان داشته باشید.
لیست ارزش ها چیست؟
لیست ارزشها مجموعهای از اصول، ایدهها، و مفاهیم است که هر فرد برای خودش به عنوان معیارها و ارزشهای مهم در زندگی تعیین میکند. این لیست، نشاندهنده اولویت بندی ارزش ها، ایدهها، و اهدافی است که هر فرد در زندگی خود به آنها اهمیت میدهد و بر اساس آنها رفتار میکند.
هر فرد ممکن است لیست ارزشهای شخصی داشته باشد که برایش بسیار ارزشمند است. این لیست می تواند هم شامل ارزشهای اخلاقی نظیر صداقت، انصاف، بخشندگی و احترام به دیگران باشد و هم ارزشهای فرهنگی مانند عشق به هنر، تقدیر از تاریخ و ارزشهای اجتماعی نظیر همبستگی، تعامل مثبت با افراد، و تلاش برای بهبود جامعه را شامل شود.
اگرچه لیست ارزشها برای هر فرد ممکن است متفاوت باشد، اما این ارزشها نقش بسیار مهمی در تصمیمگیریها و رفتارهای ما دارند. آنها به ما کمک میکنند تا در مواقع گوناگونی که با آنها مواجه میشویم، تصمیمات درست و اصولی بگیریم و به سوی زندگی مطلوب و با معنا حرکت کنیم.
چه عواملی میتوانند باعث تغییر ارزشها در یک جامعه شوند؟
مقالات مشابه:
نتیجهگیری
هیچکس نمیتواند فقط یک مجموعه ارزش داشته باشد و انسانها با ترکیب همه ارزشها اداره میشوند. بااینحال، ارزش غالب در هر فرد متفاوت است که ناشی از تولد در یک خانواده، فرهنگ، مذهب یا ملیت خاص است. به عبارتی ارزشها ابزار قدرتمند شخصیت هستند. مقادیر و میزان این ارزشها با تغییر سن فرد نیز تغییر میکنند. شخصی بهعنوان عضو یک خانواده وقتی بزرگ شد، برای امرارمعاش، مجبور است در حرفهای کار کند که در آن ارزشهای حرفهایاش رشد کرده باشند. ارزشهای ملی نیز به دلیل ارزش مشترکی که شهروندان به آن اختصاص میدهند در شخص ریشه دوانده است. به عبارتی انسان هرچه پیرتر میشود، به معنویت نزدیکتر شده و ارزشهای معنوی را در خود بیشتر رشد میدهد؛ بنابراین ارزشها همیشه باعث اتحاد و پویایی یک جامعه هستند.
فرم درخواست مشاوره دوره آموزشی
مشاوره آموزشی رایگان
شما این فرصت را دارید، با تکمیل فرم زیر، قبل از انتخاب دوره آموزشی مناسب خود، از مشاوره رایگان کارشناسان آموزشی مجموعه فراکوچ استفاده نمائید.
دشتها آلودست…
در لجنزار گل لاله نخواهد رویید…
این بیت شعر خیلی زیبا به اهمیت داشتن ارزش های صحیح و درست اشاره میکنه