چگونه قدردانی کنیم؟

در یک دنیای پر از چالش‌، هنگامی که به زندگی نگاه می‌کنیم، دو مسیر با دو رنگ متفاوت پیش رویمان قرار دارد. یکی از این مسیرها، زندگیی است که با احساس قدردانی پر شده و دیگری، زندگیی که در آن این احساس مثبت کمرنگ یا حتی از بین رفته است.

در دنیای رنگارنگ زندگی با قدردانی، هر لحظه یک هدیه است. افراد در این مسیر، به هر روز با انگیزه و شادی نگاه می‌کنند. حتی در مواجهه با چالش‌ها، قدردانی به آنها اجازه می‌دهد تا با انرژی مثبت به مواجهه با مشکلات بپردازند. این احساس به آنها امکان می‌دهد تا از لذت کوچک‌ترین نعمت‌های زندگی برخوردار شوند.

اما در مسیر دیگر، زندگی بدون قدردانی، انسان‌ها به سرعت در گرداب گرفتاری‌ها و استرس‌ها فرو می‌روند. عدم توجه به لحظات خوب و نکات مثبت زندگی، باعث می‌شود که آنان در گرفتار مسائل و مشکلات بیشتری شوند. این مسیر، زندگی را به یک روند تکراری و خسته‌کننده تبدیل می‌کند. پس از این مقایسه، سوال مطرح می‌شود: ما چه مسیری را انتخاب خواهیم کرد؟ آیا به سمت یک زندگی مثبت و پر از قدردانی خواهیم رفت؟ یا زندگی بدون توجه به نعمت‌ها و لذت‌های زندگی را انتخاب خواهیم کرد؟ انتخاب اول، باعث ایجاد یک سلسله مثبت و ارتقاء روحیه می‌شود، در حالی که انتخاب دوم ممکن است باعث وارد کردن تاریکی به زندگی شود. در این مقاله، به بررسی عمیق ترین ابعاد قدردانی و راهکارهای افزایش آن خواهیم پرداخت. همراه ما باشید تا در دنیای پویای قدردانی، معنا و زندگی پیدا کنیم.

مهارت قدردانی چیست؟

اولین قدم در مسیر قدردانی، درک مفهوم و اهمیت آن است. قدردانی به معنای قدر و ارزش چیزی را دانستن و گرامی داشت آن به هر شکل ممکن است. در واقع از این تعریف می‌توان فهمید که صرفا دانستن ارزش چیزی، شاید کافی نباشد و این آگاهی باید بکار گرفته شود تا موجبات ارزش آفرینی بیشتری را فراهم آورد.

به بیانی دیگر منظور از قدردانی بیان نوعی احساس یا بروز رفتاری است که در پاسخ به محبت و لطفی که فرد دریافت می‌کند، ابراز می‌گردد. این ابراز می‌تواند به شکل کلامی و یا همراه با رفتارهای غیرکلامی و  نشانه‌های محبت آمیز باشد. حتما برای شما هم پیش آمده؛ وقتی از فردی که لطف کوچکی در حق تان نموده است قدردانی کردید، آن فرد لطف بزرگتری را در حق تان انجام داده است. و یا وقتی بازخورد مثبت و تحسین برانگیزی نسبت به یکی از ویژگی‌های بارز او نشان می‌دهید، گل از گلش می شکفد و خنده بر لبانش جاری می‌شود، چشمانش برق می‌زنند و با انرژی بیشتر از حضور در کنار شما لذت خواهند برد.

ما انسان‌ها بر اساس روابط اجتماعی که با دیگران داریم به زندگی‌مان رنگ و بو می‌دهیم. این رنگ و بو همان معناست که تمام تلاش‌ها و انگیزه‌های‌مان را جهت می‌دهند. یک لحظه فکر کنید که اگر کسی نباشد و شما تنها روی زمین زندگی می‌کردید، دیگر چه اهمیتی داشت که چه بپوشید؟ وقت‌تان را چطوری سپری کنید؟ به کجا سفر کنید؟ و برای چه چیزی تلاش کنید؟! پس باید بدانیم چه چیزی در روابط ما در زندگی اهمیت دارند. بنظر می رسد که آنچه روابط را با اهمیت می‌کند بازخوردی است که از دیگران می‌گیریم. اگر دیگران نباشند یا بازخوردی به ما ندهند دیگر چه فرقی می‌کند چطور زندگی کنیم؟! پس تا اینجا متوجه شدیم که آنچه در زندگی مهم است روابط با دیگران است و آنچه در روابط با دیگران مهم است بازخورد آنهاست و آنچه بازخوردها را اثربخش تر می‌کند، درک درست آنها نسبت به رفتارما و ابراز قدردانی است.

چرا قدردانی مهم است؟

باتوجه به تعریف و کارکردی که از قدردانی گفتیم بنظر می‌رسد یکی از قدرتمندترین ابزارهای ارتباط موثر، مهارت قدردانی (Gratitude skills) است. افرادی که تحت تاثیر قدردانی قرار می‌گیرند، در روابطشان با دیگران با انگیزه‌تر، عملگرا‌تر و مورد اعتمادتر اند. در نتیجه این ارتباطات منجر به ایجاد محیط‌هایی پویاتر و متعادل‌تری خواهد شد.

 اما چرا بیان شد، هنرِ قدردانی؟! افرادی که هنرمندانه از این مهارت استفاده می‌کنند، تصویری ماندگار از شخصیت خود در ذهن دیگران شکل می‌دهند که تا مدت ها می‌توانند از اثرات آن در ذهن مخاطب‌شان، بهره‌مند گردند. شاید شنیده باشیدکه می‌گویند” محبت، محبت میاره” یعنی هنر قدردانی می تواند زنجیره وار ادامه پیدا کند و دنیایی بهتر و شادتری بسازد.

فواید داشتن مهارت قدردانی چیست؟

قدردانی پیش از هرچیز یک نگرش است که بر رفتار اثر گذاشته و به مرور جزئی از شخصیت و در ادامه بخشی از فرهنگ اجتماعی ما خواهد شد. بنابراین بسته به اینکه از این مهارت را در چه محیط و جایگاهی استفاده کنیم، کارکرد و شیوه های خاص خود را دارد. از کارکردها و فواید این نگرش و رفتار مثبت اجتماعی می توان به مواردی که در ادامه بیان می شود اشاره کرد:

• مثبت اندیشی:
  

  فردی که نگرشِ قدردانی و سپاسگزاری دارد، قبل از هر چیز باید به دنبال جستجو و درک اتفاقات و شرایط مثبت اطرافش باشد. وی در صورتی که به درک یک محبت یا ارزش برسد می‌تواند نحوه برخورد با آن را انتخاب نماید، که چنانچه از شیوه قدردانی استفاده کند آثار آن را به وضوح خواهد دید. همچنین می‌توان دریافت که هرچه فرد مثبت اندیش‌تر باشد یعنی قدردان ارزش های دریافتی و محبت ها خواهد بود و برعکس.

• ارتباط موثر و امن:
  

  از دیگر فواید هنر قدردانی، ارتباط موثر و ایمن است، چراکه رکن اساسی هر ارتباطی، رضایت‌ خاطر از دست یابی به اهدافِ ارتباط است. یکی از این اهداف مهم ارتباطی، دریافت بازخورد مثبت و انگیزه بخش است. پس بازخوردی از جنس قدردانی می‌تواند اشتیاقی مضاعف برای استمرار رابطه داشته باشد.

• تشویق و بهبود عملکرد:
  

  قدردانی به ما خواهد گفت که چقدر در انجام کار یا پذیرفتن نقش و مسئولیت‌هایمان خوب و حرفه ای عمل می‌کنیم. این نوع بازخورد می‌تواند ما را تشویق کند تا بهتر و با انگیزه تر از قبل به کار خود ادامه دهیم.

• اعتماد:
  

  موضوع اعتماد از پذیرش و درک طرف مقابل پدید می‌آید. بنابراین قدردانی نسبت به آنچه دیگری هست و آنچه قرار است باشد، یا حتی ارائه می دهد، می‌تواند زمینه ساز ایجاد اعتمادی سازنده در شروع یک رابطه موثر باشد.

• تاب آوری و امیدواری:
  

  دیدن قدردانی از دیگران می‌تواند به ما کمک کند تا قبل از گله و شکایت از ناخواسته‌ها اتفاق افتاده در گذشته، با مرورِ اتفاقات خوشایندی که در زندگی داشته‌ایم، قدردان شرایط کنونی خود شویم و با تاب‌آوری در مواجه با چالش ها، امیدوارتر به تلاش خود و ایجاد فرصت های خوشایند در زندگی ادامه دهیم.

• مزایای روان درمانی:
  

  علاوه بر کارکردهای اجتماعی که هنر قدردانی می‌تواند داشته باشد، (که در بالا به آنها اشاره کردیم) قدردان بودن تاثیرات عمیقی بر درک فرد نسبت به خودش و انتظاراتش نیز دارد. به طور مثال ویژگی تایید طلبی که در شخصیت خیلی از آدمها مستتر و پنهان است، خود گویای این حقیقت است که ما به ذات علاقه‌مند به تعریف و تمجید از خود توسط دیگران هستیم و این انتظار وقتی شدت می‌یابد که قدردانی از خود، در قبال لطف یا خدمتی که به دیگری داشته ایم را امری ضروری بدانیم و چنانچه آن را دریافت نکنیم، نه تنها ناراحت و ناامید خواهیم شد، بلکه ممکن است شیوه رفتاری خودرا نیز تغییر دهیم. مثل اینکه ممکن است بارها این انتظارات را از یکدیگر شنیده باشیم که “چون چندبار این لطف را در حقش انجام دادم و تشکر نکرد، دیگر انجام نمی‌دهم”. در واقع بنظر می‌رسد که دریافت قدردانی، نه تنها سبب ایجاد قضاوتی مثبت نسبت به فرد بازخورد دهنده یا ارائه دهنده قدردانی می‌شود، بلکه در حس ما نسبت به خودمان و عملکردمان هم بسیار تاثیر گذار است. گاهی با وجود بهترین عملکرد خود، چون از دیگران قدردانی دریافت نکرده ایم، ممکن است نقص یا کوتاهی را در خود ببینیم و نه در قدر نشناسی طرف مقابل…

مقالات مشابه

چگونه می توان هنر قدردانی را درخود تقویت کرد؟

برای اینکه بتوانیم مهارت سپاسگزاری و قدردان بودن را در خود تقویت کنیم و از اثرات آن در زندگی و روابط مان بهره‌مند گردیم، باید هم نگرش و طرز فکرمان و هم شیوه رفتارمان را تغییر دهیم تا قدردانی و قدرشناسی یخشی از شخصیت فردی و حرفه ای مان گردد. برای این منظور می‌توانیم از شیوه های قدردانی کلامی و غیرکلامی (رفتاری) استفاده کنیم. مثلا استفاده از جملات مثبت و تحسین برانگیز برای بازخورد به دیگران و تعریف و تمجید از آنها یکی از روش های بسیار موثر خواهد بود. گاهی افراد فقط با یک جمله انرژی مضاعفی برای ادامه آن عمل پیدا می کنند. همچنین ادای سپاسگزاری از طریق انجام رفتاری محبت آمیز مثل گرفتن هدیه یا ارائه خدمتی مفید و… بی شک تاثیری غیر قابل تصور را در ذهن طرف مقابل ایجاد می کند.

چگونه میتوان مهارت قدردانی را به کار برد؟ 

بدیهی است قدردانی هنر بازخوردی است که می‌تواند در هر شرایطی موثر واقع شود. ما می توانیم در هر موقعیتی از روابط و حضورمان، ردپایی از این هنر را برجای بگذاریم. دادن بازخورد ساده ترین رفتار اجتماعی است که هرروز با آن سروکار داریم. از سلام و احوال پرسی ساده گرفته تا ارتباطات حرفه ای تر و تعاملات تجاری‌، همه جا می‌توانیم قدردانی را به شیوه‌ای هنرمندانه در کلام و یا رفتار به کار ببریم. اگر تا کنون قدرت این مهارت را نادیده گرفتید، از همین حالا دست به کار شوید و در هر نقش و شرایطی که هستید شیوه قدردانی را الگویِ رفتاری خود قرار دهید. به طور مثال:

• از لحظه از حضور خود در این هستی، قدردانی کنیم و سپاسگزار خود، آفریدگار و هرآنچه به ما ارزانی داشته و از آن بهره‌مند شده ایم، باشیم. حتی می‌توانیم قدردان نداشته های مان باشیم و بدانیم که به مصلحت ما بوده است.
• از اعضای خانواده خود به خاطر بودن و همراهی شان در کنارمان قدردانی کنیم. از پدر و مادر که قدردانی از زحماتشان هیچ گاه کافی نخواهد بود.
• اگر دانش آموز هستیم قدردان زحمات معلمین و اساتید خود باشیم که از آنچه آموخته اند بی‌دریغ و سخاوتمندانه به ما می‌بخشند.
• بیماران قدردان پرستاران و پزشکان خود خواهند بود چراکه محبت آنها فراتر از مسئولیت و شغل شان است و آنها گاهی با وجود ریسک هایی که برای سلامتی شان وجود دارد، به مراقبت از بیماران می‌پردازند.
• مدیران و مسئولین می‌توانند از پرسنل و همکاران تیم خود برای کمک به پیشبرد اهداف مشترک قدردانی نمایند. و برعکس پرسنل به خاطر این که مدیران شرایط بهتری را برای کسب درآمد آنها فراهم می آورند نیز قدردانی نمایند.
• از مشتریان خود، قدردانی کنیم چرا که تلاش ما در محیط کار برای رضایت آنهاست و آنها هستند که ما شغل و منبعی برای درآمد داریم. با این کار آنها مشتاق خواهند شد که به خاطر ارزشی که برای آنها قائل شده ایم ارتباط شان را با ما و خدمات مان قطع نکنند.

این مثال ها نمونه واضحی از بیان قدردانی نسبت به لطف دیگران است ولی گاهی می‌توان قدردانی را به شکل خلاقانه تری نیز ابراز کرد که اثرات جادویی دارد. در زیر چند راهکار برای قدردانی را بررسی می‌کنیم:

1. بیان کردن قدردانی به صورت صریح: به دیگران بگویید که از کمک‌ها، حمایت‌ها و اعمالشان قدردانی می‌کنید. به آنها بگویید که ارزش دارند و تأثیر مثبتی در زندگی شما داشته‌اند. می‌توانید این قدردانی را به صورت شفاف و صریح در قالب یک پیام، مکالمه حضوری یا حتی یک نامه انجام دهید.

2. نشان دادن توجه و احترام: به دیگران توجه کنید و به اعمال و کمک‌هایشان ارزش قائل باشید. به آنها به شکل فعالانه گوش دهید و نشان دهید که احترام و توجه شما برایشان مهم است. این نشان دادن توجه و احترام می‌تواند نوعی قدردانی نهفته باشد.

3. ارسال پیام تبریک: در مناسبت‌های خاص مانند تولد، عید، روز تشکر و… از فرصت استفاده کنید تا به افرادی که برای شما ارزش ویژه‌ای دارند، پیام تبریک و تشکر ارسال کنید. در این پیام، می‌توانید به آنها بگویید که بودنشان برایتان چقدر مهم است و چه تأثیری در زندگیتان داشته‌اند.

4. ارائه هدیه: ارائه یک هدیه کوچک به شخصی که می‌خواهید قدردانی کنید، نشان از ارزش قائل بودن و اهمیتی که به او می‌دهید دارد. این هدیه می‌تواند چیزی ساده و کوچک باشد، اما با ارزش و معنی. به طور مثال، می‌توانید یک کتاب مفید، یک کاردستی ساخته شده توسط خودتان، یک کارت هدیه و یا حتی یک شاخه گل باشد. (اثر شاخه گل را دست کم نگیرید)

5. ارائه خدمات: به دیگران کمک کنید و خدماتی را به آنها ارائه دهید. ممکن است این خدمات یک کمک عملی در روزمره باشد، مانند کمک در تمیز کردن خانه یا کمک در انجام یک پروژه. با ارائه این خدمات، نشان می‌دهید که ارزش دیگران برای شما مهم است و به آنها قدردانی می‌کنید.

حال شما پیشنهاد دهید؛ چه شیوه های خلاقانه دیگری را برای قدردانی می شناسید؟

فرم درخواست مشاوره دوره آموزشی

مشاورین آموزشی ما در آکادمی فراکوچ

پاسخگوی شما هستند:

شماره تماس:
۰۲۱-۹۱۰۹۱۱۲۱
۰۹۱۹۰۱۷۹۰۲۰