مهارت گوش دادن (listening Skills) یک مهارت برای برقراری روابط اجتماعیِ

قوی با دیگران است. گوش دادن یعنی توانایی دریافت و درک صحیح پیام‌ها در فرآیند ارتباط؛ چرا که گوش دادن فعال (Active listening) با شنیدن متفاوت است و این مهارت نیاز به تمرین مداوم و تقویت دارد. اگر گوش دادن فعال برای شما دشوار است، به دنبال موانع آن باشید.

در ادامه به موضوعات مورد اهمیت در مورد گوش دادن فعال (Active listening)خواهیم پرداخت و تفاوت های بین گوش دادن و شنیدن را بررسی می کنیم؛ اگر شما هم قصد دارید تا با روش های رشد این مهارت در خود آشنا شوید، این مقاله را از دست ندهید و تا انتهای مطلب همراه فراکوچ باشید.

 

گوش دادن فعال چیست؟

گوش دادن فعال (Active listening) یک مهارت اجتماعی مهم است. این مهارت نقش موثری در ایجاد ارتباط موفق و بهبود روابط اجتماعی دارد و به صمیمیت و همدلی میان افراد منجر می‌شود. این توانایی، کلید همه‌ی ارتباطات موثر است.

مهارت‌ گوش دادن فعال به افراد کمک می‌کند تا هسته اصلی یک موضوع را مشخص و با عمق بیشتری شروع به کار کنند. بنابراین، این مهارت یک عامل اساسی در ایجاد رابطه مثبت با سایرین است.

 

تست مهارت شنیداری

مجموعه فراکوچ برای شما عزیزانی که به دنبال تقویت مهارت های فردی خود هستید آزمون ها و محصولات رایگان و ویژه ای را تهیه کرده است. یکی از این آزمون های ارزشمند که همه شما عزیزان میتوانید در این آزمون شرکت کنید و به نقاط قوت و ضعف خود پی ببرید تست مهارت شنیداری است. اما کار در همینجا تمام نمیشود، شما پس از آزمون میتوانید به صفحه پاسخ ها مراجعه کنید و راهکار های تخصصی خود را به صورت رایگان دریافت کنید.

برای این کار کافیست روی بنر زیر کلیک کنید …

مقایسه گوش دادن و شنیدن

شنیدن و گوش دادن دو مورد کاملا متفاوت هستند.

شنیدن  یک بحث کاملاً فیزیولوژیک است و صرفاً به معنای فعال شدن سنسورهای شنواییست و به وسیله “گوش” انسان اتفاق می افتد. اما گوش دادن، شنیدنِ همراه با فعالیت ذهنی و تجزیه و تحلیل ذهن است که در واقع در “مغز” اتفاق می افتد. بسیاری از مواقع ما می‌شنویم و حتی می‌توانیم حرف های طرف مقابل را بعد از اتمام تکرار کنیم اما در اصل به آن سخنان هیچ توجهی نداریم! به عنوان مثال:

 شما از خیابان محل کار یا منزلتان هرروز در عبور و مرور هستید و به خوبی خیابان را می شناسید اما شاید تا به حال به درختانی که در اطراف آن وجود دارد توجهی نکرده اید! در صورتی که آن ها را هم دیده اید…

تفاوت شنیدن با گوش دادن نیز به همین گونه است؛ شنیدن همانند دیدن درختان خیابان است که به آن توجهی نداریم اما گوش دادن یعنی دیدن به همراه توجه که باعث درک و فهم بالا می شود.

 

هدف از گوش دادن فعال چیست؟

دیگران باید بتوانند دقیقا منظورشان را به شما بگویند:

برای یک مسئول مانند یک مدیر، یک پدر و یا مادر، یک معلم و… در هر گفت و گویی، گوش کردن باید بر همه چیز مقدم باشد. ما می‌توانیم خود و اعمال‌مان را با محیط انسانی وفق دهیم و در صورتی که سرزنده و پر انرژی، به بررسی دقیق و کشف آن بپردازیم.

با گوش کردن، می‌توانیم محیط پیرامون خود و هر چه در آن است، تمام جوانب آن، تمام جزئیات یک موقعیت، یک مسئله، یک نقطه نظر و… را بهتر بشناسیم تا با بصیرت پاسخ دهیم، تصمیم بگیریم، نظر بدهیم و…

اگر به خوبی گوش نکنیم، ارتباط یک طرفه، محدود، دشوار و ناقص می شود و هیچ برگشت اطلاعاتی در کار نخواهد بود.

برای بدست آوردن اطلاعات مورد نیاز خود، لازم است که دیگران فرصت داشته باشند تا افکارشان را بیان کنند. باید تمایل به این کار داشته باشند. اگر شما شیوه گوش کردن را به خوبی بدانید، دیگران را ترغیب می‌کنید که صحبت کنند. درباره اش فکر کنید! بدون گوش دادن تقریباً غیر ممکن است که بتوانید اهداف و واقعیت کنونی افراد را کشف کنید.

سوالات مناسب ممکن نیست بتوانند در لحظه به ذهن شما برسند بجز با گوش دادن فعال؛ چرا که فرآیند گوش دادن عمیق، از روی توجه است که این سوالات را در ذهن تان جاری می سازد.

محیط تفکر در مرکز خودش وابسته به گوش سپردن افراد به یکدیگر با بالاترین احترام، علاقه، اشتیاق و توجه گرم، کامل، همدلانه و حمایت گرانه به یکدیگر از طریق گوش دادن و قطع نکردن صحبت یکدیگر است همانطور که “نانسی  کلاین” با درک بالایی این موضوع را بیان می کند:

“گوش دادن مانند یک گلوله است که ذهن بشر را به آتش می کشد و کیفیت توجه شما تعیین کننده کیفیت تفکر سایر افراد است.”

مهارت گوش دادن فعال به شما کمک می کند اعتماد ایجاد کنید و موقعیت ها و احساسات دیگران را درک کنید. به نوبه خود، این مهارت به شما قدرت می دهد تا حمایت و همدلی مناسبی با شخص مقابل خود داشته باشید. برخلاف گوش دادن انتقادی، گوش دادن فعال به جای پاسخ دادن، به دنبال درک درست مسئله است. هدف این است که طرف مقابل شنیده شود، تایید شود و در جهت یافتن راه حل مناسب قرار گیرد.

 

ارتباط شما، خودمحور، دستوری و آمرانه است. چه نتایجی دارد؟

هنگامی که ما این چنین رفتار می‌کنیم، در واقع به خواسته های دیگران اهمیت نمی‌دهیم.

ما تلاش نمی‌کنیم معنای نهفته در کلمات را درک کنیم. هر چیزی را که به صورت ضمنی، پنهان، مخفی و کنایی باشد، نادیده می‌گیریم، مانند نیاز به دوست داشته شدن، به حساب آمدن، ابراز وجود کردن بیشتر؛ مانند ترس از روبه‌رو شدن با نگرانی‌های گوناگونی که سعی می‌کنیم در بین سخنانمان مخفی کنیم.

تا زمانیکه این نیاز ها را نشناسیم و آنها را برآورده نسازیم، در جست‌وجوی درک و شناخت آنها هستیم. بی‌دقتی اغلب به معنای بی‌توجهی است و حتی اگر این گونه نباشد، احتمال دارد که این چنین تعبیر شود. وقتی با بی‌توجهی به سخنان مخاطبمان گوش می‌کنیم و او حس کند که بی‌تفاوت هستیم، بغض و کینه ایجاد می‌شود.

چرا گوش دادن فعال مهم است؟

همان طور که قبلتر هم گفتیم، ایجاد عادت به گوش دادن فعال می تواند تأثیرات مثبتی در بسیاری از زمینه های کلیدی زندگی شما داشته باشد:

1. در روابط اجتماعی
   

   توانایی شما در گوش دادن فعالانه (Effective listening) در رابطه با یکی از اعضای خانواده یا دوستی که دوران سختی را پشت سر می گذارد، یک مهارت ارتباطی ارزشمند است. این موضوع به شما کمک می کند تا زمانی که طرف مقابل واقعاً می خواهد شنیده شود، نظرات و راه حل های خود را ارائه نکنید. شنونده فعال بودن در روابط، خود مستلزم این است که بدانید مکالمه بیشتر درباره مخاطب شما است تا خودِ شما. این امر به ویژه زمانی که طرف مقابل از نظر عاطفی پریشان است، بسیار مهم می باشد.

2. در محل کار
   

   اگر در محل کار در یک موقعیت نظارتی هستید یا اغلب با همکارانتان تعامل دارید، گوش دادن فعال بسیار مهم است. این مهارت به شما کمک می کند تا مسائل را درک کرده و برای ایجاد راه حل ها همکاری کنید. همچنین صبر شما را به نمایش می گذارد.

3. در جامعه
   

   تکنیک‌های گوش دادن فعال مانند تأمل کردن، پرسیدن سؤالات باز، جستجو، شفاف‌سازی و تماشای زبان بدن دیگران، به شما کمک می‌کند تا در هنگام ملاقات با افراد جدید، روابط خود را توسعه دهید. معمولا افرادی که شنوندگان فعال و همدل هستند، در شروع و حفظ مکالمات خوب عمل می کنند.

 

مزایای گوش دادن فعال

1. گوش دادن باعث شکل گیری روابط می شود.
   

   وقتی شما به حرف های دیگران خوب گوش می کنید این حس را به فرد مقابل منتقل می‌کنید که برای او ارزش قائل هستید و او را درک می‌کنید و در واقع در حال برقراری ارتباط محکم و قوی هستید. همین موضوع زمینه ساز گفت‌وگوی هرچه بیشتر و ایجاد صمیمیت می شود. همچنین در گوش دادن فعال، ارائه بازخورد مناسب از سخنان مخاطب، نشان می دهد که شما احساسات فرد را درک کرده و با او همدلی می کنید.

2. گوش دادن باعث کمک به خودمان و دیگران می‌شود.
   

   گوش کردن نه تنها برای طرف مقابل اهمیت دارد، بلکه وقتی شنونده خوبی باشیم برای خودمان هم سودمند است؛ چرا که باعث مستحکم تر شدن روابط و همچنین ایجاد اعتماد در طرف مقابل می‌شود.

3. ایده های جدید خلق می‌شوند.
   

   هر فردی که صحبت می‌کند می‌تواند با بیان دیدگاه های خود ایده های جدیدی را در اختیار شما قرار دهد؛ بنابراین زمانی که به دقت به صحبت های دیگران گوش می‌کنید، در اصل می‌توانید از بین کلمات و جملات آن ها وارد دنیای تازه ای شوید و ایده های جدیدی را کشف کنید.

 

چطور مهارت گوش دادن موثر را در خود تقویت کنیم؟

در واقع افراد باید بتوانند مهارت گوش دادن را در شرایط و محیط‌های گوناگون بکار بگیرند و با حذف موانع به افزایش این مهارت در خود کمک کنند. سه رکن اساسی گوش دادن فعال عبارتند از:

1. توجه (attention)
2. نحوه برخورد (attitude)
3. سازگاری (adjustment)

توجه، مستلزم هماهنگی کامل با کلمات و حرکات گوینده است. رفتار صحیح، نگرش مثبت و سازگاری به معنای مطابقت زبان بدن و واکنش های شما در مقابل صحبت گوینده است.

۱۰ راهکار برای تقویت مهارت گوش دادن

۱) از قضاوت عجولانه بپرهیزید.

وقتی حرف مخاطبتان را قطع می‌کنید، این کار باعث ناراحتی آن شده و باعث می شود منظور طرف مقابل را درست و کامل متوجه نشوید. قبل از هر گونه پیش داوری و یا سوال پرسیدن، اجازه دهید مخاطب‌تان حرفش را تمام کند؛ سپس پیغام او را تجزیه و تحلیل کرده و پاسخ او را بدهید.

۲) رابطه چشمی برقرار کنید.

برقراری تماس چشمی نشان دهنده احترام و توجه شما به مخاطبتان است. فراموش نکنید که دور از هر گونه حواس پرتی، تمام توجه خود را به مخاطب خود بدهید.

۳) سوال بپرسید.

خودتان را مجبور کنید خوب گوش بدهید تا بتوانید سوال مناسب بپرسید. سوال پرسیدن می تواند به شما کمک کند تا مهارت گوش دادن را در خودتان تقویت کنید. با این کار نشان می دهید صحبت های طرف مقابل برایتان اهمیت دارد.

۴) در هنگام گوش دادن، گوینده را تایید کنید.

زمانی که گوینده در حال صحبت است، با استفاده از کلماتی نظیر «موافقم» «دقیقا» صحبت های او را تایید کنید تا نشان دهید حرفهایش را درک می کنید. هم چنین اگر چیزی گفته شد که خلاف نظر شما بود، خود را جای طرف مقابل قرار دهید و با ذهنیتی باز به قضایا نگاه کنید تا بتوانید به یک استدلال محکم در جهت اثبات نظر مخالفت‌تان دست پیدا کنید.

۵) خلاصه کردن گفته های طرف مقابل

بعد از اتمام صحبت های طرف مقابل، با بیان خلاصه ای از اطلاعات دریافتی، به او نشان دهید که به صحبت های او توجه کافی داشته اید. این کار اعتماد فرد را افزایش می دهد و حاکی از خوب گوش دادن شما است.

۶) حضور فعال داشته باشید.

خیال پردازی ها را کنار بگذارید. این کار مانع توجه به صحبت های طرف مقابل می شود. سعی کنید ذهن خود را به صحبت های طرف مقابل متمرکز کنید.

۷) مکثِ اثرگزار داشته باشید.

این روش هم برای گوینده و هم برای شنونده بسیار مناسب است. زمانی که مکث می کنید، سرعت مکالمه کمتر می شود و می توانید نکات کلیدی را راحت تر دریافت کنید.

۸) اثربخشی گوش دادن فعال خود را ارزیابی کنید.

اصولا ما مهارت های شنیداری را بدیهی می دانیم؛ اما واقعیت این است که معمولا آن طور که باید به طور موثر گوش نمی دهیم. پذیرش، برخورد مناسب با احساسات مردم و تلاش برای درک درست آنچه که دیگران فکر می کنند، همگی نیازمند مهارت گوش دادن فعال هستند.

اگر پاسخ شما به هر یک از پرسش های زیر مثبت است، ممکن است لازم باشد مهارت گوش دادن فعال خود را تقویت کنید:

1. آیا به سختی می‌توانید روی آنچه که گفته می‌شود تمرکز کنید؟ به‌ویژه زمانی که گوینده شکایت، غرغر یا غیبت می‌کند؟
2. آیا به جای دقت به اینکه گوینده چه می گوید، به این فکر می کنید که بعداً چه بگویید؟
3. آیا وقتی کسی ایده ها یا اقدامات شما را زیر سوال می برد، احساس ناخوشایندی دارید؟
4. آیا زمانی که گوینده نگرش منفی دارد، نمی توانید فضا را تحمل کنید؟
5. آیا قبل از اینکه طرف مقابل دیدگاه خود را به طور کامل توضیح دهد، خیلی زود راه حل پیشنهاد می دهید؟
6. آیا به دیگران در رابطه با احساساتشان توصیه می کنید؟
7. آیا به طور قابل توجهی بیشتر از مخاطب خود صحبت می کنید؟

۹) ایجاد شرایط راحت

شرایطی را ایجاد کنید که به لحاظ محیطی و روحی ”گوینده پیام” احساس راحتی  داشته باشد تا که بتواند به راحتی با شما ارتباط برقرار کند. گاهی بعضی عوامل مانند: محیط، سر و صدا، تهویه و درجه حرارت، و نوع نشستن باعث می شود که حواس انسان پرت شده، و تمرکز از بین برود. ما باید با شناسایی این عوامل و از بین بردن آن ها باعث ایجاد تمرکز شویم. البته گاهی اتفاق می افتد که نمی توان این عوامل را از بین برد، در این صورت باید با یک سری فعالیت هاباعث کم شدن این گونه مزاحمت ها بشویم.

۱۰) همدل باشید.

لحن گوینده غم، شادی، هیجان را درک کنید و متوجه باشید و با توجه به لحن گوینده لحن صدایتان را مدیریت کنید. تا همدلی لازم را انجام داده باشید. باید در نظر داشته باشید که زبان بدن می‌تواند هزاران بار گویاتر از کلمات باشد به عنوان مثال وقتی از کسی می‌پرسید “خوبی؟” و پاسخ می‌دهد که “خوب هستم” در حالی که این مطلب را با لحنی بسیار آرام و کمی غمگین بیان می‌کند، شما باید درک کنید که در پس این لحن مفهوم دیگری وجود دارد و نشان دهنده حال خوب گوینده نیست. به همین دلیل است که باید به لحن بیان افراد توجه بسیار زیادی داشته باشید.

این نکات را در حین گوش دادن و مکالمه خود فراموش نکنید؟

• از بیهوده سخن گفتن همیشه پرهیز کنید؛
• هیچگاه چیزی یا کسی را تمسخر نکنید؛
• از سخنان ناروا و زشت و القاب ناپسند به دیگران خودداری کنید؛
• از غیبت کردن و صحبت کردن پشت سر دیگران خودداری کنید؛
• جملات خوب و مثبت در مورد شرایط و افراد به کار ببرید؛
• هنگام گوش کردن برای پاسخ دادن آماده نشوید؛

 

---

آزمون مهارت شنیداری و گوش دادن فعال – فراکوچ

 

 

گوش سپاری فعال؛ اولین و مهمترین مهارت یک کوچ

یک سری مهارت‌ها و شایستگی‌های مهم در کوچینگ مانند گوش سپاری فعال و پرسشگری وجود دارند که هر کوچ‌ حرفه‌ای این مهارت‌ها را داراست و برای اینکه یک کوچ کارآمد باشد باید آن‌ها را توسعه دهد. اصولا این مهارت‌ها را می‌توان فراگرفت اما تنها با تمرین و تأمل می‌توان این مهارت‌های اصلی کوچینگ را به کمال رساند. به‌عنوان‌مثال، می‌توانید به‌طور رسمی نحوه تعیین اهداف و چگونگی استفاده مؤثر از سؤالات را بیاموزید؛ اما فقط از طریق تمرین منظم است که قادر به ایجاد رابطه و استفاده مؤثر از شهود خواهید بود. پس فراموش نکنید صرفاً مطالعه و آگاهی از مهارت‌ها مؤثر واقع نخواهد شد و این مهارت‌ها نیز مانند دیگر مهارت‌ها به تمرین و تکرار زیاد نیاز دارد.

در یک نگاه، این مهارت‌ها عبارت‌اند از:

• مهارت گوش سپاری
• طرح سؤالات هوشمندانه
• مهارت هدف‌گذاری
• ارائه بازخورد سازنده
• ایجاد رابطه صمیمانه
• ابراز همدلی
• استفاده از بصیرت و شهود

 

دلیل اهمیت و اولویت این مهارت نسبت به دیگر مهارت‌ها

گوش سپاری، یک مهارت پایه و اساسی در کل جلسه کوچینگ است و کوچ بدون آن قادر به ادامه جلسه کوچینگ و کمک به افراد نخواهد بود. گوش سپاری کوچ را ملزم می‌کند تا نگرانی‌ها، نگرش‌ها و ایده‌های خود را کنار گذاشته و درعین‌حال با تمام وجود به مراجع خود گوش دهد. این وضعیت به‌اصطلاح سراپا گوش بودن، به مراجع نشان می‌دهد که کوچ بی‌اندازه به آن‌ها توجه دارد. کوچ باید دقیقاً آنچه را که به او گفته می‌شود، به‌درستی بشنود تا بتواند با استفاده از دانش کوچینگ و درکی که از مسئله مراجع پیدا می‌کند، با شناسایی توانایی‌های مراجع در مورد حل آن مسئله با یکدیگر به مباحثه و مشارکت می‌پردازند. با مهارت گوش سپاری دقیق، کوچ به طرح سؤالات هوشمندانه پرداخته که به روند تفکر مراجع کمک نیز می‌کند.

گوش سپاری به این معناست که:

• همه حواس‌پرتی‌ها را از بین ببرید؛
• برای اینکه متوجه شوید درکتان از گفته‌های مراجع درست بوده، مطالب را دوباره برای او عنوان کنید؛
• به علامت‌های ظاهری، زبان بدن و عواملی مانند تن صدا، لحن و احساس مراجع گوش فرا دهید.

 ماهیت مهارت گوش سپاری توانایی در جلوگیری از حواس‌پرتی است که باعث تمرکز کوچ در طی ارتباط می‌شود. بدون هیچ‌گونه حواس‌پرتی «همه» آنچه کوچی می‌گوید را می‌شنود. می‌تواند تمام علائم احتمالی و ناخودآگاه مراجع را مشاهده کند، به‌این‌ترتیب قادر است معنای واقعی کلمات گفته‌شده را تشخیص دهد. همانند ارتباط، گوش سپاری نیز فرایندی دوطرفه است و عنصر نهایی این شایستگی توانایی کوچ در بازتاب حرف‌های مراجع است که آنچه را که واقعاً عنوان کرده، درک کرده است و با استفاده از چنین تکنیک‌هایی شروع به ایجاد رابطه و همدلی با فرد می‌کند. دیگران از روش‌های مشابه با این را برای ارزیابی میزان گوش دادن خوب به مراجع استفاده می‌کنند.

 

چند تکنیک گوش سپاری مؤثرتر

یک روش آشکار که مراجع می‌تواند سطح توجه کوچ را تشخیص دهد، مطالعه زبان بدن و وضعیت بدن کوچ است. میزان تماس چشمی کوچ با مراجع، استفاده او از علائم غیرکلامی، مانند سر تکان دادن یا لبخند و سیگنال‌های کلامی مانند گفتن «آها» یا «اوهوووم» زمانی که مراجع در حال صحبت است. این‌ها فقط برخی از موارد و راه‌هایی است که مراجع ارزیابی می‌کند، چقدر خوب شنیده می‌شود. عباراتی که هنگام تبادل‌نظر استفاده می‌شوند، نشان می‌دهند کوچ به‌خوبی گوش فرا داده است. مراجع هم نشان می‌دهد که نسبت به آنچه به کوچ می‌گوید توجه داشته و آن‌ها را قبول دارد. به‌عنوان‌مثال:

• یک کوچ خوب: آیا می‌توانی به من بگویی که وقتی این اتفاق افتاد، چه‌کاری انجام دادی؟
• یک کوچ تائید شده و پذیرش‌شده: چیزی که اتفاق افتاد، چشم‌انداز خوبی دارد. چه چیزی باعث شد که این‌طوری فکر کردی؟

تکنیک گوش سپاری جای هیچ شبه‌ای را باقی نمی‌گذارد. توجه مراجع را به آن‌ها جلب کرده و یک پیام بسیار قدرتمند به او می‌فرستد.

اول: اینکه کوچ در آنجا حضور دارد تا از مراجع در هر کاری که انجام می‌دهد حمایت کند.

دوم: اینکه کوچ توجه کافی داشته و انتظار پذیرش هرگونه تعهدی از مراجع را دارد.

لازم است که کوچ تنها به مسئله مراجع تمرکز کند و از توجه به هرگونه تمایل و راهکارهای خود بپرهیزد. ممکن است به‌واسطه آن مجبور به ارائه پیشنهاد‌ها یا راه‌حل‌ها شود. در غیر این صورت، نمی‌تواند بر احساسات خود در هنگام برقراری ارتباط غلبه کند. کوچ باید به مراجع اجازه دهد که تصویر کلی که در ذهن خود دارد را توضیح دهد تا سطح دانش و میزان ایده‌های مراجع را در مورد چگونگی حل مسئله پیش رو نشان دهد. با چند ثانیه سکوت قبل از اینکه سؤالی بپرسد یا بازخورد دهد، اطمینان حاصل خواهد کرد که مراجع تمام آنچه را که می‌خواهد، گفته است.

علاوه بر این، کوچ می‌تواند توجه خود را با بیان دقیق جملات مراجع در گزارشی بی‌طرف ابراز کند. این مهارت همچنین کوچ را قادر می‌سازد تا به مراجع نشان دهد که توضیحاتش را در مورد مسئله درک کرده یا خیر.

مزایای این مهارت کلیدی

گوش سپاری باعث می‌شود کوچ در طی مراحل کوچینگ بازخورد مستدل و سازنده داشته باشد. این رفتار دارای مزایای دیگری نیز است. مراجع شما باید احساس کند که به دیدگاه‌ها و تفسیرهایش از دید یک رویداد بسیار ارزشمند توجه شده است. مراجع باید ترغیب شود تا ایده‌ها و تفکرات خود را برای رسیدن به هدفشان جستجو کنند. برای اینکه یک کوچ کارآمد باشد باید نشان دهد که واقعاً به شخص مقابل و صحبت‌های او علاقه مند است. او تمام تلاشش را می‌کند تا به مراجع در پیشرفت شایستگی‌ها و بهبود عملکرد کمک کند.

جمع بندی

هنگامی که شروع به عملی کردن مهارت گوش دادن فعال کنید، متوجه تأثیر مثبت آن در زمینه‌های مختلف، از جمله در روابط شخصی و حرفه‌ای، در محل کار و موقعیت‌های مختلف اجتماعی خواهید شد. با گوش دادن فعال، نه تنها به عنوان یک شنونده خوب شناخته می شوید، بلکه رهبر بهتری نیز خواهید شد.

با تشکر از شما که وقت خودتان را برای مطالعه این مقاله صرف نمودید. اگر نیاز به مشاوره و راهنمایی در خصوص دوره های آموزش کوچینگ فراکوچ را دارید، می‌توانید با مشاوران تیم فراکوچ در میان بگذارید.