کوچینگ، مدل ها و گرایش ها
اصول و استانداردهای کوچینگ فنی حرفه‌ای
آبان
استاندارد آموزش شایستگی و کسب و کار در حوزه کوچینگ، به منظور توسعه فردی و حرفه‌ای در گروه شغلی امور مالی و بازرگانی تدوین شده است. این استاندارد شامل ۱۱۴ ساعت آموزش، از جمله ۳۰ ساعت نظری و ۸۴ ساعت عملی، با ارزشیابی ۶۵ درصد کتبی، ۲۵ درصد عملی و ۱۰ درصد اخلاق حرفه‌ای است. این استاندارد بر ارتقای مهارت‌های کوچینگ و توسعه فردی افراد در زمینه‌های مختلف تمرکز دارد.
در این مقاله، به طور دقیق به بررسی استانداردهای کوچینگ فنی حرفه‌ای، نحوه تدوین آنها، و اهمیت این استانداردها در ارتقای کیفیت کوچینگ در ایران پرداخته خواهد شد. اگر شما هم به دنبال یادگیری اصول کوچینگ حرفه‌ای هستید، با آگاهی از این استانداردها می‌توانید مسیر خود را هموارتر کنید و در این عرصه موفق‌تر عمل کنید.
فهرست مطالب
استانداردهای کلیدی در کوچینگ فنی حرفه‌ای
۱٫ اصول اخلاقی و تعهدات حرفه‌ای
یکی از مهم‌ترین استانداردها در کوچینگ فنی حرفه‌ای، رعایت اصول اخلاقی است. این اصول شامل ایجاد رابطه‌ای مبتنی بر اعتماد و صداقت، حفظ محرمانگی اطلاعات شخصی و حرفه‌ای مراجعین، و رعایت قوانین و مقررات حرفه‌ای است. این تعهدات نه تنها به امنیت اطلاعات مراجعین کمک می‌کند، بلکه اعتماد به کوچ را در بلندمدت ایجاد و تقویت می‌کند.
۲٫ مهارت‌های ارتباطی قوی
مهارت‌های ارتباطی در کوچینگ فنی بسیار تخصصی و پیچیده هستند. کوچ‌ها باید توانایی گوش دادن فعال، طرح پرسش‌های دقیق و مؤثر، و ارائه بازخوردهای سازنده و حرفه‌ای داشته باشند. ارتباط شفاف و مؤثر یکی از ارکان کلیدی کوچینگ است، به‌ویژه در مواقعی که مراجعین با مسائل فنی پیچیده روبه‌رو هستند.
۳٫ تسلط بر متدها و تکنیک‌های خاص
در کوچینگ فنی، آشنایی با متدها و تکنیک‌های خاص و پیشرفته از اهمیت بالایی برخوردار است. هر کوچ باید با روش‌های مختلف کوچینگ در صنایع مختلف آشنا باشد و بتواند بر اساس نیازهای مراجع، تکنیک مناسب را انتخاب کند. این فرآیند می‌تواند شامل جلسات فردی، گروهی و حتی مشاوره سازمانی باشد.
۴٫ استفاده از ابزارهای سنجش پیشرفته
یکی از اصول مهم در کوچینگ فنی استفاده از ابزارهایی است که به کوچ کمک می‌کند تا رفتار، شخصیت و نیازهای مراجع را به‌طور دقیق‌تر ارزیابی کند. این ابزارها شامل آزمون‌های روانشناختی، ارزیابی‌های شخصیت و نرم‌افزارهای تحلیلی پیچیده هستند که به کوچ این امکان را می‌دهند تا به شکل مؤثرتری مداخلات خود را انجام دهد.
۵٫ رعایت استانداردهای آموزشی معتبر
برای اینکه کوچ‌ها بتوانند حرفه‌ای و مؤثر عمل کنند، باید از آموزش‌های معتبر و استاندارد برخوردار باشند. موسساتی مانند فدراسیون بین‌المللی کوچینگ (ICF) و مؤسسه EMCC دوره‌های تخصصی و معتبر برای کوچ‌ها برگزار می‌کنند که به ارتقاء سطح علمی و عملی آنها کمک می‌کند.
تدوین اولین استاندارد تدریس کوچینگ در ایران
اولین استاندارد آموزش کوچینگ در ایران در تاریخ ۱۰/۰۳/۱۳۹۹ با عنوان «کوچینگ توسعه فردی و کسب و کار» در گروه شغلی «امور مالی و بازرگانی» و کد ملی آموزش شایستگی ۵۲۴۹۲۰۴۵۰۰۱۰۱۱۱ تحت نظارت سازمان فنی و حرفه‌ای کشور تدوین شده است. این استانداردها به‌طور ویژه به سطوح مختلف کوچینگ، از پایه تا پیشرفته، پرداخته و چارچوب‌های دقیقی را برای آموزش و اجرای این حرفه فراهم کرده‌اند. هدف اصلی این استانداردها، ارتقاء سطح علمی و عملی کوچ‌ها و ایجاد فرصت‌هایی برای ارزیابی و آموزش آنان در جهت حرفه‌ای‌تر شدن است.
اعضای کارگروه برنامه‌ریزی درسی:
| ردیف | نام و نام خانوادگی | رشته تخصصی | آخرین مدرک تحصیلی | شغل و سمت | سابقه کار |
|---|---|---|---|---|---|
| ۱ | یاسر متحدین | مهندسی صنایع | کارشناسی | مدیر عامل | ۱۶ سال |
| ۲ | نوشین امیدی پور | مدیریت دولتی | کارشناسی | مدیر داخلی | ۱۰ سال |
| ۳ | الهه فکوری | حسابداری | کارشناسی ارشد | کوچ | ۱۰ سال |
| ۴ | محمد صادق نجات | علوم قرآن | کارشناسی | کوچ | ۷ سال |
| ۵ | روح‌اله میرزائی | مدیریت بازرگانی | کارشناسی ارشد | مدیر طرح و برنامه | ۱۰ سال |
| ۶ | وحید فرهودی | مدیریت بازرگانی | کارشناسی ارشد | مربی کارآفرینی و مدیرعامل ش.زاگرس | ۱۵ سال |
| ۷ | علی اصغر کشاورزی | مدیریت بازرگانی | کارشناسی | کوچ | ۱۹ سال |
| ۸ | کمال احمد آلی | مکانیک | کارشناسی | رئیس دپارتمان توسعه کارآفرینی | ۲۱ سال |
| ۹ | نرگس هادی‌پور | مدیریت آموزشی | کارشناسی ارشد | دبیر کارگروه برنامه‌ریزی | ۲۰ سال |
در سال‌های اخیر، با رشد چشمگیر کوچینگ در ایران، آکادمی‌های معتبر مانند آکادمی فراکوچ، که یکی از پیشگامان این حوزه است، دوره‌های آموزش کوچینگ را به‌طور رسمی و با گواهی‌نامه‌های معتبر ارائه می‌دهند. این دوره‌ها با هدف ارتقاء مهارت‌های کوچ‌ها در حوزه‌های مختلف زندگی شخصی و حرفه‌ای طراحی شده‌اند و در سطوح مختلفی مانند کوچینگ پایه، حرفه‌ای و پیشرفته برگزار می‌شوند. این آکادمی‌ها علاوه بر مباحث نظری، بخش‌های عملی و تجربی نیز دارند که به علاقه‌مندان این امکان را می‌دهند که مهارت‌های کوچینگ را در دنیای واقعی امتحان کنند.
جزئیات استاندارد کوچینگ فنی حرفه ای:
| ویژگی‌ها | جزئیات |
|---|---|
| ویژگی‌های کارآموز ورودی | – حداقل میزان تحصیلات: دیپلم – حداقل توانایی جسمی و ذهنی: داشتن سلامت روانی کامل و برخورداری از سلامت شنیداری و گفتاری |
| مهارت‌های پیش‌نیاز | – |
| طول دوره آموزش | ۱۱۴ ساعت |
| زمان آموزش نظری | ۳۰ ساعت |
| زمان آموزش عملی | ۸۴ ساعت |
| زمان کارورزی | – ساعت |
| بودجه‌بندی ارزشیابی به درصد | – کتبی: ۶۵% – عملی: ۲۵% – اخلاق حرفه‌ای: ۱۰% |
| صلاحیت‌های حرفه‌ای مربیان | – مدرک تحصیلی لیسانس در یکی از رشته‌های مدیریت یا رشته‌های مرتبط – داشتن گواهی نامه مربی‌گری کوچینگ – حداقل ۲ سال سابقه کار مربی‌گری |
با توجه به این روند، استانداردهای کوچینگ فنی حرفه‌ای نه تنها به کوچ‌ها کمک می‌کند تا مهارت‌هایشان را ارتقاء دهند، بلکه باعث می‌شود حرفه کوچینگ در ایران اعتبار بیشتری پیدا کند و شرایط را برای رشد و توسعه این حوزه فراهم آورد.
شایستگی‌های کوچینگ فنی حرفه‌ای در سطوح مختلف
استانداردهای شایستگی کوچینگ فنی حرفه‌ای در سطوح مختلف، به‌طور گسترده‌ای با هدف ارتقای کیفیت خدمات کوچینگ و آموزش اصولی این حرفه در ایران توسعه یافته‌اند. این استانداردها که تحت نظارت سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور تدوین شده‌اند، به سه سطح «پایه»، «حرفه‌ای» و «پیشرفته» تقسیم می‌شوند. هر یک از این سطوح به‌طور ویژه به مهارت‌ها، دانش‌ها و نگرش‌های موردنیاز برای ارائه خدمات کوچینگ در محیط‌های مختلف کاری و اجتماعی پرداخته است.
-
سطح پایه (کوچینگ پایه): این سطح به‌طور خاص به مهارت‌های اولیه کوچینگ مانند ایجاد رابطه مؤثر، پرسشگری مؤثر و رعایت اصول اخلاقی در فرآیند کوچینگ می‌پردازد. هدف این استاندارد این است که افراد بتوانند به‌طور ابتدایی و با رعایت اصول اخلاقی و حرفه‌ای، خدمات کوچینگ را در شرایط مختلف ارائه دهند.
-
سطح حرفه‌ای (کوچینگ حرفه‌ای): در این سطح، مهارت‌ها و دانش‌های بیشتری در زمینه تکنیک‌های پیچیده‌تر مانند تفکر نقادانه، تحلیل روانشناختی، و استفاده از مدل‌های پیشرفته کوچینگ بررسی می‌شود. این استاندارد برای کسانی که در موقعیت‌های تخصصی‌تر یا پیچیده‌تر کوچینگ فعالیت می‌کنند، طراحی شده است. مهارت‌هایی مانند مدیریت هیجانات، توانایی ارائه راه‌حل‌های استراتژیک برای مراجعین و استفاده از مدل‌های روانشناختی از دیگر ویژگی‌های این سطح هستند.
-
سطح پیشرفته (کوچینگ پیشرفته): سطح پیشرفته به مهارت‌هایی می‌پردازد که نیازمند درک عمیق‌تر از روانشناسی مراجعین و توانایی استفاده از تکنیک‌های پیشرفته‌تر مانند کوچینگ مبتنی بر ذهن‌آگاهی، روانشناسی مثبت‌نگر و گشتالت است. در این سطح، کوچ‌ها قادر خواهند بود مراجعین را در موقعیت‌های پیچیده‌تری که نیاز به تحلیل عمیق‌تری دارند، هدایت کنند. این استاندارد به کوچ‌ها کمک می‌کند تا روابط پیچیده‌تر و مؤثرتری با مراجعین برقرار کرده و فرآیندهای یادگیری و رشد در سطح بالاتر را تسهیل کنند
اهمیت رعایت استانداردها در کوچینگ فنی حرفه‌ای
رعایت استانداردهای کوچینگ باعث می‌شود تا فرآیند کوچینگ از یک جلسه مشاوره ساده فراتر رفته و به یک فرآیند علمی و هدفمند تبدیل شود. این استانداردها موجب می‌شوند که کوچ‌ها بتوانند نتایج بهتری در راستای رشد و توسعه مراجعین خود به‌دست آورند. علاوه بر این، رعایت این استانداردها اعتماد مراجعین و نهادهای نظارتی را جلب کرده و باعث تقویت اعتبار و جایگاه حرفه‌ای کوچ‌ها می‌شود.
چالش‌ها و موانع پیش‌روی کوچ‌ها در رعایت استانداردها
۱٫ کمبود منابع آموزشی استاندارد
در بسیاری از کشورها و به‌ویژه در مناطق کمتر توسعه‌یافته، دسترسی به منابع آموزشی معتبر و استاندارد در زمینه کوچینگ فنی محدود است. این کمبود منابع می‌تواند مانع از ارتقاء کیفیت کوچینگ و رعایت استانداردهای جهانی شود.
۲٫ چالش‌های فرهنگی و اجتماعی
در برخی جوامع، کوچینگ فنی به‌ویژه در زمینه‌های خاص ممکن است با چالش‌های فرهنگی روبه‌رو شود. کوچ‌ها باید توانایی تطبیق با شرایط فرهنگی و اجتماعی مختلف را داشته باشند تا بتوانند با مراجعین از فرهنگ‌های متفاوت ارتباط مؤثر برقرار کنند.
فراکوچ؛ اولین ارائه دهنده مدرک کوچینگ فنی حرفه‌ای با استانداردهای ملی ایران
آکادمی بین المللی فراکوچ با افتخار اولین موسسه‌ای است که توانسته بر اساس استانداردهای کوچینگ فنی حرفه‌ای تدوین شده توسط سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای ایران، مدرک رسمی و معتبر کوچینگ را به دانش‌آموزان خود اعطا کند. این آکادمی با تمرکز بر آموزش اصول و مهارت‌های کوچینگ در سطوح پایه، حرفه‌ای و پیشرفته، شرایطی را فراهم کرده تا علاقه‌مندان به کوچینگ بتوانند با یادگیری از منابع معتبر و مطابق با استانداردهای ملی، مهارت‌های خود را تقویت کنند و در این حوزه به یک کوچ حرفه‌ای تبدیل شوند.
سخن پایانی
کوچینگ فنی حرفه‌ای تنها به دانش و مهارت در زمینه‌های فنی محدود نمی‌شود. رعایت استانداردهای اخلاقی، مهارت‌های ارتباطی و استفاده از ابزارهای پیشرفته برای ارزیابی و تحلیل از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین، رعایت استانداردهای شایستگی در سطوح مختلف باعث می‌شود که کوچ‌ها بتوانند در مسیر حرفه‌ای خود موفق شوند و تأثیرات مثبت و پایدار بر زندگی و کسب‌وکار مراجعین خود بگذارند.
سوالات متداول
۱٫ کوچینگ فنی حرفه‌ای چیست و چه تفاوتی با دیگر انواع کوچینگ دارد؟
کوچینگ فنی حرفه‌ای، نوعی کوچینگ است که به‌ویژه در زمینه‌های تخصصی و فنی انجام می‌شود. این نوع کوچینگ بیشتر بر مهارت‌های شغلی، رشد فردی و توسعه کسب‌وکار متمرکز است.
۲٫ چگونه می‌توانم استانداردهای کوچینگ فنی حرفه‌ای را رعایت کنم؟
با گذراندن دوره‌های آموزشی معتبر، کسب تجربه عملی و استفاده از ابزارهای تحلیلی پیشرفته می‌توانید به رعایت این استانداردها کمک کنید.
۳٫ آیا کوچینگ فنی حرفه‌ای فقط برای کسب‌وکارها مفید است؟
نه، کوچینگ فنی حرفه‌ای برای افراد، کسب‌وکارها و حتی سازمان‌ها مفید است. این نوع کوچینگ می‌تواند در زمینه‌های مختلف مانند شغلی، فردی و سازمانی اثرگذار باشد.
۴٫ آیا برای شروع کوچینگ فنی نیاز به گواهی‌نامه‌های بین‌المللی دارم؟
اگرچه گواهی‌نامه‌های بین‌المللی از قبیل ICF و EMCC می‌توانند اعتبار شما را افزایش دهند، اما تمرکز بر تجربه عملی و یادگیری مداوم نیز ضروری است.
۵٫ چالش‌های عمده‌ای که کوچ‌ها در مسیر رعایت استانداردها با آن روبه‌رو می‌شوند چیست؟
چالش‌هایی همچون کمبود منابع آموزشی معتبر، موانع فرهنگی و اجتماعی و عدم دسترسی به ابزارهای تحلیلی پیشرفته می‌تواند مشکلاتی برای کوچ‌ها ایجاد کند.
شرایط ثبت نام توی دوره های فراکوچ چطوریه؟