هیچ محصولی در سبد خرید نیست.
کوچینگ چیست؟
معنی کوچینگ
کوچینگ فرآیندی است که یک کوچ (مربی در حوزه کوچینگ) با داشتن مهارتِ ایجاد یک فضای امن، قابل اعتماد و اطمینان، باعث ایجاد ارتباط با مراجع خود می شود. در کوچینگ، یک کوچ حرفه ای، با گوش دادن فعال و پرسیدن سؤالات کلیدی از مراجع، به او یادآور می شود که از تمامی توانایی خود، در جهت حل مسائل استفاده کند. چرا که کوچ‌ها اعتقاد دارند که هیچ کس به اندازه خود فرد، برای حل مسائلش، از جنبه های زندگی خود آگاه نیست.
تعریف کوچینگ به زبان ساده و مفهومی
به زبان ساده، کوچینگ یعنی فرآیندی که هدف آن بهبود عملکرد است و به جای گذشته یا آینده دور، بر «زمان حال» تمرکز دارد. به عبارتی، «کوچینگ باز کردن پتانسیل یک فرد برای به حداکثر رساندن عملکرد خود است.»
در کوچینگ (Coaching)، کوچ‌ها بدون هیچ قضاوتی، به مراجع کمک می کنند که تکه های پازل زندگی خود را کنار هم چیده و از آن تابلوی زیبا و شفافی بسازد. کوچینگ یک رابطه حمایتی دوسویه است که در آن کوچ با همراه شدن با مراجع، باعث می شود مراجع تمام نیرو و تمرکز خود را بر روی مسیر رسیدن هدف بگذارد.
کوچینگ یکی از موثرترین روش‌ها برای رشد فردی و حرفهای است که به افراد کمک میکند با درک بهتر توانایی‌های خود، تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرند. در این مسیر، کوچ با ایجاد یک فضای حمایتی و محرک، فرد را تشویق میکند تا موانع ذهنی خود را شناسایی کرده و بر آنها غلبه کند. بسیاری از افراد با استفاده از کوچینگ به نتایجی دست یافته‌اند که به تنهایی قادر به دستیابی به آن نبودند.
یکی از مهم‌ترین کاربردهای کوچینگ، توانایی آن در بهبود عملکرد افراد در محیط‌های کاری است. این فرآیند به مدیران و کارکنان کمک میکند تا با همدلی و ارتباط بهتر، به اهداف سازمانی دست یابند. در این میان، استفاده از اصول علم کوچینگ میتواند به تیم‌ها کمک کند تا با شناخت بهتر نقاط قوت و ضعف خود، هماهنگی بیشتری ایجاد کرده و بهره‌وری را به حداکثر برسانند.
علم کوچینگ چیست؟
گاها افرادی به ما مراجعه میکنند و میپرسند که علم کوچینگ چیست؟ باید بگویم کوچینگ یک علم هست اما تعریف علم کوچینگ از تعریف خود کوچینگ (که در پاراگراف بالا آورده شده) مجزا نیست و همان تعریف برای علم کوچینگ نیز صادق است.
یکی از نکات جالب در علم کوچینگ این است که هیچ نسخه‌ی واحدی برای همه وجود ندارد. به عنوان مثال، در دنیای کسب‌وکار، کوچینگ برای مدیران اجرایی با کوچینگ برای کارمندان تازه‌کار کاملاً متفاوت است. مدیران ممکن است به دنبال بهبود توانایی‌های رهبری خود باشند، در حالی که کارمندان جوان بیشتر بر رشد مهارت‌های فنی یا مدیریت زمان تمرکز دارند. این تنوع نشان می‌دهد که کوچینگ یک فرآیند پویا و سازگار با نیازهای فردی است.
علم کوچینگ همچنین تأکید زیادی بر تغییرات پایدار دارد. کوچینگ فقط به دنبال رسیدن به یک هدف خاص نیست، بلکه تلاش میکند الگوهای رفتاری جدیدی ایجاد کند که به افراد کمک کند در درازمدت رشد کنند. به عنوان مثال، کسی که هدفش بهبود روابط اجتماعی است، ممکن است در طول جلسات کوچینگ یاد بگیرد که چگونه شنونده بهتری باشد و این مهارت را در طول زندگی حفظ کند.
خلاصه کتاب ” کوچینگ چیست؟ ” استاد یاسر متحدین
قیمت : ۷۰/۰۰۰ تومان رایگان
تاريخچه پيدايش كوچينگ چیست؟
تاریخچه کوچینگ به شهر “کاکس” (Kocs) در مجارستان باز می‌گردد؛ شهری که به خاطر کالسکه‌های ساخته شده در آن شهرت یافته بود. در این شهر از کالسکه‌ها برای جابه‌جایی مردم استفاده می‌شد و همین امر باعث شد تا در قرن پانزدهم، اصطلاح “کوچ” که به معنای وسیله‌ای برای حمل و نقل مردم از جایی به جای دیگر بود، توسط دانشجویان برای توصیف برخی اساتیدی که کمک می‌کردند تا دانشجویان دروس را به‌طور کامل فرا گیرند و با موفقیت آزمون‌ها را پشت سر بگذارند، به کار گرفته شود.
بعدها، کلمه “کوچ” که در ابتدا یک صفت بود، تبدیل به فعلی شد به معنای کمک کردن به کسی تا کاری را از ابتدا تا پایان با موفقیت انجام دهد؛ درست مانند کالسکه‌ای که مسافر را از مبدا به مقصد می‌رساند. مفهوم مربیگری بعدها توسط “تیموتی گالوی” وارد دنیای ورزش شد. او مربی تنیس بود و موفقیت در بازی تنیس و عملکرد بازیکنان را در کوچینگ دید و در سال ۱۹۷۴ نیز کتابی با همین عنوان نوشت.
اما کوچینگ با مفهوم امروزی در دهه ۱۹۸۰ توسط “توماس جی لئونارد” مطرح و بکار گرفته شد. توماس جی لئونارد که در شکل‌گیری کوچینگ به‌عنوان یک حرفه نوین نقش بسزایی داشت، با شکل‌گیری و رشد این حرفه، اقدام به تأسیس فدراسیون جهانی کوچینگ کرد. که به‌عنوان یک انجمن و مرجع حمایتی، آموزشی و نظارتی در این زمینه شروع به فعالیت کرد و با تعریف یکسری استاندارها، صلاحیت‌ها و مهارت‌ها برای این حرفه، کوچینگ را در شکل نوین و حرفهای آن در دنیا مطرح کرد.
کوچینگ همچنین توسط “جان ویتمور” وارد حوزه مدیریت شد که به عنوان رویکردی جدید نسبت به رفتار و نگرش گذشته می باشد و به فرد کمک می کند تا با بررسی الگوها و تجربیات موفق و ناموفق گذشته از موانع و توانمندی هایش آگاه گردد و بتواند به شیوه ای جدید رفتار کند و عملکرد خود را بهبود بخشد. در این راستا از الگوی رشد یا GROW در کوچینگ استفاده کرد که تا به امروز برای پیش برد جلسات کوچینگ بسیار کاربردی بوده است.
کوچ کیست؟
کوچ فردی است که به‌طور حرفهای آموزش دیده است تا شما را در مسیر به حداکثر رساندن توانایی ها و دستیابی به نتایج دلخواهتان همراهی کند. او کسی است که شما را حمایت میکند تا اهداف خود را شناسایی کرده و در طول مسیر شما را تشویق میکند تا نسخه بهتری از خودتان بسازید. به طور کلی، کوچ به فردی گفته میشود که تخصص و مهارت استاندارد شده کوچینگ را در بستری آکادمیک، معتبر و ساختارمند کسب کرده و با استفاده از ابزارها و تکنیک‌های خاص، کوچی یا همان مراجع را تا رسیدن به هدف همراهی و حمایت میکند.
ممکن است برای شما سوال باشد که:
- ۱- وظایف کوچ چیست؟
- ۲- تفاوت کوچ و منتور در چیست؟
- ۳- جامعه آماری کوچ ها در ایران چگونه است؟
- ۴- چگونه از کوچینگ درآمدزایی داشته باشم؟
پاسخ این سوال ها را می توانید در مقاله ” کوچ کیست؟ ” مطالعه فرمایید.
کوچینگ شغلی چیست؟
کوچینگ شغلی یک فرآیند توسعه فردی است که به افراد کمک میکند تا در مسیر شغلی خود به اهداف حرفهای دست یابند، مهارت‌های شغلی خود را ارتقاء دهند و مسیر شغلی خود را با وضوح بیشتری ترسیم کنند. در این نوع کوچینگ، کوچ با فرد یا گروهی از افراد همکاری میکند تا به آنها در شناسایی و حل چالش‌ها، شفاف‌سازی اهداف شغلی و ارائه راهکارهای عملی برای پیشرفت در حرفه‌شان کمک کند. این فرآیند میتواند شامل بهبود مهارت‌های مدیریتی، بهبود عملکرد در محل کار، تغییر شغل، یا آماده‌سازی برای ارتقاء شغلی باشد. کوچینگ شغلی به‌طور کلی بر روی توانمندسازی فرد برای رسیدن به پتانسیل‌های حرفهای خود متمرکز است، بدون اینکه در مسائل فنی یا تخصصی شغلی دخالت کند. این نوع کوچینگ میتواند در قالب جلسات فردی یا گروهی انجام شود و معمولاً بر اساس نیازها و اولویت‌های شغلی هر فرد طراحی میشود.
آیا من به کوچ نیاز دارم یا شخص دیگری؟
اگر برایتان سوال است که باتوجه به تعاریف نزدیک کوچینگ و منتورینگ و مشاوره و … دقیقا شما نیاز به کدامیک دارید یا میخواهید متخصص چه رشته ای شوید؟، محتوای زیر به شما کمک میکند تا خیلی بهتر تمامی مشاغل مهم این حوزه را پیدا کنید و تفاوت آنها را باهم بدایند.
تعاریف شفاف از مشاغل مشابه کوچ
بیزینس کوچ
بیزینس کوچ به صاحبان کسب‌وکارها، استارتاپ‌ها و مدیران کمک میکند تا کسب‌وکار خود را بهبود دهند، اهداف تجاری خود را مشخص کرده و برای رسیدن به آنها برنامه‌ریزی کنند. بیزینس کوچ به چالش‌ها و فرصت‌های کسب‌وکار ورود میکند، اما به‌طور مستقیم کاری را برای شما انجام نمی‌دهد. او بیشتر یک راهنما است تا شما راه‌حل‌ها را خودتان پیدا کنید. این کوچینگ برای صاحبان کسب‌وکارهایی که به دنبال پیشرفت در تجارت خود هستند مناسب است. جلسات بیزینس کوچ معمولاً شامل توسعه مهارت‌ها، برنامه‌ریزی استراتژیک و کمک به شناسایی فرصت‌های جدید است.
بیزینس کوچ با مشاور کسب‌وکار شباهت‌هایی دارد، زیرا هر دو به بهبود عملکرد کسب‌وکارها کمک میکنند. با این حال، تفاوت اصلی این است که مشاور کسب‌وکار بیشتر راه‌حل‌های مشخص و مستقیم برای مشکلات خاص ارائه می‌دهد، در حالی که بیزینس کوچ بیشتر بر فرآیند هدایت فردی و کمک به یافتن راه‌حل‌ها توسط خود صاحب کسب‌وکار تمرکز دارد.
کوچ سازمانی
کوچ سازمانی به سازمان‌ها و شرکت‌ها کمک میکند تا فرهنگ کاری، عملکرد تیم‌ها، و رهبری را بهبود بخشند. کوچ سازمانی به فرآیندهای عملیاتی یا تصمیم‌گیری‌های فنی وارد نمی‌شود، بلکه نقش تسهیل‌گر را ایفا میکند و به بهبود تعاملات تیمی، ارتباطات بین مدیران و کارمندان، و روش‌های مدیریت و رهبری می‌پردازد. این نوع کوچینگ به‌ویژه برای شرکت‌هایی که به دنبال افزایش بهره‌وری، کارایی و ایجاد فضای همکاری مؤثر هستند مناسب است.
تفاوت با سایر نقش‌ها: کوچ سازمانی با کوچ اجرایی شباهت دارد، زیرا هر دو به رهبری و مدیریت در سطح سازمانی توجه دارند، اما کوچ سازمانی بیشتر بر بهبود عملکرد تیم‌ها و فرهنگ سازمانی تمرکز دارد، در حالی که کوچ اجرایی بر بهبود مهارت‌های فردی مدیران و تصمیم‌گیری‌های اجرایی تمرکز دارد.
کوچ روابط
کوچ‌های روابط به افراد یا زوج‌ها کمک میکنند تا روابط بهتری برقرار کنند، مشکلات ارتباطی را حل کنند و بهبود روابط شخصی خود را تجربه کنند. این نوع کوچینگ به تحلیل مشکلات روابطی می‌پردازد و به افراد کمک میکند تا مهارت‌های ارتباطی خود را ارتقا دهند و چالش‌های روابطی را به شکلی مؤثر مدیریت کنند. معمولاً جلسات کوچینگ برای روابط عاطفی، خانوادگی یا حرفهای برگزار میشود و به‌ویژه برای افرادی که می‌خواهند روابط بهتری با اطرافیان خود داشته باشند مناسب است.
تفاوت با سایر نقش‌ها: کوچ روابط با لایف کوچ شباهت‌هایی دارد، زیرا هر دو به رشد فردی و بهبود کیفیت زندگی کمک میکنند. اما کوچ روابط به‌طور خاص بر روی مسائل ارتباطی و روابط بین فردی متمرکز است، در حالی که لایف کوچ به مسائل گسترده‌تری از جمله بهبود کلی زندگی شخصی و شغلی توجه دارد. علاوه بر این، کوچ روابط معمولاً به زوج‌ها یا افرادی که درگیر مسائل ارتباطی هستند خدمات ارائه می‌دهد.
منتور
منتور فردی با تجربه و تخصص در یک حوزه خاص است که به دیگران کمک میکند تا از تجربیات و دیدگاه‌های او بهره‌برداری کنند. منتور معمولاً بر ارائه تجربیات شخصی خود تمرکز دارد و بیشتر یک راهنمای الهام‌بخش است تا یک مربی یا مشاور که راهکارهای تخصصی ارائه می‌دهد.
تفاوت با سایر نقش‌ها: منتور با کوچ و مشاور تفاوت دارد. در حالی که کوچ‌ها و مشاوران بیشتر بر فرآیندهای هدایت و ارائه راهکارهای عملی تمرکز دارند، منتور بیشتر به اشتراک‌گذاری تجربیات شخصی خود می‌پردازد و در واقع نقش یک راهنمای حرفهای را ایفا میکند. همچنین منتور بیشتر به افراد کمک میکند تا از دیدگاه‌های شخصی و تجربی او بهره‌برداری کنند، نه از طریق فرآیندهای تحلیلی یا هدایت فردی.
مشاور
مشاوران معمولاً راه‌حل‌های مشخص برای مشکلات می‌دهند و بر تحلیل و ارائه پیشنهادات متمرکز هستند. برخلاف کوچ‌ها که به فرد کمک میکنند تا راه‌حل‌ها را خودش پیدا کند، مشاوران اغلب اطلاعات و راه‌حل‌های کاربردی و عملی برای حل مسائل می‌دهند. مشاوران ممکن است در حوزه‌های مختلف مانند کسب‌وکار، تکنولوژی یا توسعه فردی فعالیت کنند.
مشاور منابع انسانی
مشاور منابع انسانی (Human Resource) به سازمان‌ها و شرکت‌ها کمک میکند تا با بهره‌گیری از بهترین شیوه‌های مدیریتی در زمینه منابع انسانی، عملکرد کارکنان خود را بهبود بخشند و فرهنگ سازمانی را تقویت کنند. مشاور منابع انسانی در زمینه‌های مختلف از جمله جذب، استخدام، ارزیابی عملکرد، آموزش و توسعه کارکنان، مدیریت تعارضات و بهبود رضایت شغلی فعالیت میکند. او با تحلیل و ارائه راهکارهای دقیق، سازمان‌ها را در تصمیم‌گیری‌های مربوط به نیروی انسانی راهنمایی میکند. مشاور منابع انسانی از فرآیندهای دقیق و تحلیل‌های داده‌محور برای شناسایی نیازهای منابع انسانی استفاده کرده و راه‌حل‌های کاربردی برای بهبود آنها ارائه می‌دهد.
مشاور منابع انسانی با کوچ سازمانی شباهت‌هایی دارد، زیرا هر دو به بهبود عملکرد تیم‌ها و کارکنان کمک میکنند. اما تفاوت اصلی این است که مشاور منابع انسانی بیشتر بر ارائه راه‌حل‌های عملی و خاص تمرکز دارد، در حالی که کوچ سازمانی بیشتر بر فرآیند هدایت و توسعه مهارت‌های رهبری و تعاملات تیمی تمرکز میکند. همچنین مشاور منابع انسانی ممکن است به‌طور مستقیم در اجرای فرآیندهای منابع انسانی در سازمان‌ها دخالت کند، در حالی که کوچ سازمانی معمولاً بیشتر به عنوان یک تسهیل‌گر عمل میکند.
لایف کوچ
لایف کوچ به افراد کمک میکند تا زندگی شخصی و حرفهای خود را بهبود بخشند و به اهداف فردی خود مانند تعادل زندگی و کار، مدیریت استرس، ارتقای اعتماد به نفس و توسعه مهارت‌های شخصی دست یابند. لایف کوچ به مسائل زندگی افراد ورود میکند، اما جایگزین درمان روانشناسی یا مشاوره نمی‌شود. لایف کوچینگ معمولاً برای افرادی که به دنبال رشد فردی و پیشرفت در زندگی شخصی و حرفهای خود هستند مناسب است.
لایف کوچ با مشاور توسعه فردی شباهت دارد، اما تفاوت اصلی در این است که مشاور توسعه فردی بیشتر بر ارائه راهکارهای تخصصی و اطلاعات برای ارتقای کیفیت زندگی افراد تمرکز دارد، در حالی که لایف کوچ بر هدایت فرد به سمت کشف راه‌حل‌ها و اهداف شخصی خود متمرکز است.
کوچ مالی
کوچ‌های مالی به افراد یا خانواده‌ها کمک میکنند تا برنامه‌های مالی خود را تنظیم کرده، بدهی‌ها را مدیریت کنند و به اهداف مالی خود مانند پس‌انداز و سرمایه‌گذاری دست یابند. این نوع کوچینگ به تنظیم و برنامه‌ریزی مالی افراد و کسب‌وکارها کمک میکند، به‌ویژه در زمینه‌هایی مانند بودجه‌بندی، پس‌انداز و سرمایه‌گذاری.
تفاوت با سایر نقش‌ها: کوچ مالی به طور مستقیم مشابه مشاور اقتصادی است، اما در حالی که مشاور اقتصادی معمولاً تحلیل‌های دقیق و توصیه‌های استراتژیک برای بهبود وضعیت مالی می‌دهد، کوچ مالی بیشتر به فرد کمک میکند تا فرآیندهای مالی خود را بهبود داده و به اهداف خاص مالی برسد. این در حالی است که بیزینس کوچ نیز به صورت غیرمستقیم به مسائل مالی کسب‌وکار کمک میکند، اما تمرکز اصلی او بر روی استراتژی‌های تجاری و توسعه بلندمدت است.
کوچ کودکان
کوچ کودکان به کودکان و نوجوانان کمک میکند تا مهارت‌های زندگی، تحصیلی و اجتماعی خود را بهبود دهند و به رشد شخصی و توسعه ظرفیت‌هایشان بپردازند. این نوع کوچینگ به صورت تخصصی با کودکان و نوجوانان کار میکند و روش‌های خاصی را برای هدایت آنها در مسیرهای مختلف زندگی به کار می‌برد. معمولاً کوچ کودکان به افزایش اعتماد به نفس، بهبود مهارت‌های اجتماعی و مدیریت احساسات کمک میکند.
تفاوت با سایر نقش‌ها: کوچ کودکان با لایف کوچ و منتور فرق دارد، زیرا لایف کوچ بیشتر بر بزرگسالان تمرکز دارد و مسائل مربوط به رشد فردی در سنین بزرگسالی را پیگیری میکند، در حالی که کوچ کودکان به‌طور خاص به کودکان و نوجوانان کمک میکند تا در مراحل مختلف رشد خود پیشرفت کنند. همچنین منتور بیشتر به اشتراک‌گذاری تجربیات خود با فرد کمک میکند، در حالی که کوچ کودکان با فرآیندهای عملی و متمرکز بر رشد شخصی و اجتماعی کودکان همراه است.
منتور کسب‌وکار
منتور کسب‌وکار به کارآفرینان و صاحبان کسب‌وکار کمک میکند تا از تجربیات و دانش خود برای حل مشکلات یا توسعه بیزینس استفاده کنند. منتور معمولاً بر ارائه مشورت‌های راهبردی، تجربیات شخصی و تصمیمات کلیدی کسب‌وکار تمرکز دارد و هدف او حمایت از کارآفرینان در مواجهه با چالش‌های بیزینسی است. این نقش به‌ویژه برای کسانی که به دنبال راهنمایی از تجربه‌های عملی هستند مفید است.
تفاوت با سایر نقش‌ها: منتور کسب‌وکار با بیزینس کوچ تفاوت دارد. منتور به‌طور عمده تجربیات خود را در اختیار فرد قرار می‌دهد و نقش یک مشاور عملی را ایفا میکند، در حالی که بیزینس کوچ بیشتر به فرد کمک میکند تا خود راه‌حل‌ها و استراتژی‌های مناسب را کشف کند. همچنین منتور کسب‌وکار به‌طور خاص از تجربیات خودش در زمینه بیزینس بهره می‌برد، در حالی که بیزینس کوچ به دنبال توسعه مهارت‌ها و توانمندی‌های کارآفرین از طریق پرسش‌ها و راهنمایی است.
مشاور اقتصادی
مشاور اقتصادی به افراد یا کسب‌وکارها کمک میکند تا وضعیت مالی خود را تحلیل کرده و راهکارهای استراتژیک برای بهبود وضعیت مالی و افزایش درآمد پیدا کنند. او بر مبنای تحلیل داده‌ها و وضعیت موجود، توصیه‌هایی در زمینه‌های اقتصادی مانند سرمایه‌گذاری، مدیریت بدهی‌ها و برنامه‌ریزی مالی بلندمدت ارائه می‌دهد. مشاور اقتصادی به‌طور مستقیم وارد اجرای امور مالی نمی‌شود، اما توصیه‌های کلیدی و راهنمایی‌های کاربردی برای بهبود وضعیت مالی می‌دهد.
تفاوت با سایر نقش‌ها: مشاور اقتصادی با کوچ مالی شباهت‌هایی دارد، زیرا هر دو به افراد کمک میکنند تا به اهداف مالی خود برسند. با این حال، تفاوت اصلی در این است که مشاور اقتصادی معمولاً تحلیل‌های جامع‌تری در زمینه‌های اقتصادی و مالی انجام می‌دهد، در حالی که کوچ مالی بر روی ایجاد تغییرات عملی و راهکارهای کاربردی برای بهبود وضعیت مالی فرد تمرکز دارد. به‌علاوه، مشاور اقتصادی معمولاً رویکرد استراتژیک‌تری دارد، در حالی که کوچ مالی به‌طور عملی و روزمره به فرد کمک میکند.
مدیر پروژه
مدیر پروژه مسئول برنامه‌ریزی، هدایت و نظارت بر پروژه‌ها است. او با تیم‌ها همکاری میکند تا پروژه‌ها در زمان مقرر و با بودجه مشخص به پایان برسند. این شغل شامل مدیریت منابع، تنظیم جدول زمانی، نظارت بر فرآیندهای پروژه و ارتباط با ذینفعان است. مدیر پروژه به سازمان‌ها کمک میکند تا پروژه‌ها به‌طور مؤثر و بدون اشتباهات عمده انجام شوند.
تفاوت با سایر نقش‌ها: مدیر پروژه با کوچ سازمانی و بیزینس کوچ تفاوت دارد. در حالی که این نقش‌ها بر روی رشد و پیشرفت کسب‌وکار و تیم‌های سازمانی تمرکز دارند، مدیر پروژه بیشتر بر اجرایی کردن پروژه‌ها، مدیریت زمان و منابع و تکمیل وظایف مشخص در یک بازه زمانی متمرکز است. همچنین مدیر پروژه از نظر وظایف عملیاتی و زمان‌بندی، مسئولیت‌های متفاوتی از کوچ‌ها دارد.
روان شناسی مثبت گرا پایه و اساس مهارت کوچینگ
روان شناسی مثبت گرا را با مارتین سلیگمن میشناسند او دانش روانشناسی را به دو حوزه اصلی تقسیم می کند:
- بخش اول: زیر مجموعه ای از روانشناسی است که برای شناخت و درمان بیماری های ذهنی و روانی به کار گرفته می شود و معمولاً با عنوان روانشناسی نابهنجاری ها از آن نام برده می شود.
- بخش دوم: مباحثی است که میکوشد به انسان های سالم برای زندگی بهتر کمک کند همان حوزه ای که “مارتین سلیگمن” برای ترویج و تثبیت آن تلاش کرده است و به نام روانشناسی مثبت گرا شناخته می شود.
سلیگمن بارها تاکید کرده است که روانشناسی طی دهه های اخیر عمر خود را فقط به حوزه نخست اختصاص داده و حوزه دوم کمتر مورد توجه قرار گرفته است. او متوجه شد تمرکز عمده روانشناسی قرن بیستم روی نقاط ضعف، عيب ها، آسیب ها و ترمیم آسیب ها بوده است و از توجه به توانایی ها و نقاط قوت افراد برای رشد و کمال غفلت شده است.
سلیکمن پیشنهاد کرده است که روانشناسی نباید خود را به دیدگاه آسیب شناسانه محدود کند بلکه باید به نیمه مثبت انسان نیز توجه نماید و از تمام توانایی ها و نقاط قوت افراد برای ارتقای سلامت ذهنی انسان استفاده شود این همان چیزی است که در کوچینگ در آن تاکید می شود.
مزایای کوچینگ چیست؟
کوچینگ در دنیای امروزی در ابعاد بسیار بزرگ و متنوع قابل استفاده می باشد. اما به صورت خصوصی تر قابل استفاده برای مدیران، کارشناسان ارشدِ سازمان ها و علاقه مندان به حوزه مشاوره می باشد. مزایای کوچینگ فردی بسیار گسترده است و در صورت تعامل درست با کوچ میتواند تأثیر مثبتی بر ابعاد مختلف زندگی و حرفه فرد داشته باشد. این روند میتواند به توسعه افراد در طیف وسیعی از نیازها کمک کند. کوچینگ برای افزایش اعتمادبه‌نفس، بهبود عملکرد کاری و ایجاد مهارت‌های ارتباطی مؤثر واقع میشود. ازین رو برترین ویژگی های کوچینگ در برای این قشر موارد ذیل می باشند:
- افزایش سطح توانایی برقراری ارتباط جمعی؛
- افزایش عمق دید نسبت به فعالیت های روزمره؛
- دریافت بازخورد های سازنده؛
- افزایش آگاهی نسبت به توانایی ها و استعداد های پنهان؛
- تسلط بر نیمه تاریک وجود؛
- افزایش توانایی در حل مسائل پیچیده و آسان سازی امورات؛
بیزینس کوچینگ چیست؟
بیزینس کوچینگ (کوچینگ کسب و کار) شاخه‌ای از علم کوچینگ است که به شما در رابطه با کسب و کارتان کمک میکند. اولین اقدام بیزینس کوچ‌ها این است که آنچه را که در حال حاضر انجام می‌دهید، مسیری که در آن هستید و اینکه چرا نتایج مورد نظر شما حاصل نمی‌شود را روشن کنند و کمک کنند تا تصمیمات آگاهانه‌ای برای پیشرفت بگیرید.
به طور کلی بیزینس کوچینگ یا کوچینگ کسب‌وکار فرآیندی است که بر روی تعامل بین کوچ و کارآفرین و همچنین مدیران و کارمندان او بنا شده است. هدف از این فرآیند، بهبود کارایی مدیریت کسب‌وکار، انجام آن و همچنین دستیابی به اهداف تجاری است. به‌طورکلی، کوچ کسب‌وکار شخصی است که با داشتن تجربه‌های فراوان، به صاحبان کسب‌وکار کمک میکند تا در مسیر درست موفقیت قرار بگیرند. فرقی نمی‌کند صاحب یک کسب‌وکار چندین ساله هستید یا یک شرکت تازه تأسیس؛ چه به دنبال ترفیع در حرفه خود و چه کارآفرینی هستید و از حرکت بعدی خود مطمئن نیست، بیزینس‌کوچ به شما کمک میکند که با شناخت کامل از نقاط قوت و ضعف خود، نسبت به اهداف کسب‌وکارتان، آگاهی بیشتری پیدا کنید، کسب‌وکار خود را گسترش دهید و در روند تسریع پیشرفت، شما را یاری میکند.
ممکن است برای شما سوال باشد که :
- بیزینس کوچینگ چیست؟
- مزایای بیزینس کوچینگ کدام اند؟
- یادگیری بیزینس کوچینگ چه سودی برای من ایجاد می کند؟
- تفاوت دستاورد ها با بیزینس کوچینگ و بدون بیزینس کوچینگ؟
پاسخ این سوال ها را می توانید در مقاله ” بیزینس کوچینگ “ مطالعه فرمایید.
لایف کوچینگ چیست؟
لایف کوچینگ (کوچینگ زندگی) به شما کمک میکند اهداف خود را به درستی تعیین کرده، آنچه را که مانع شما میشود شناسایی کنید و در مسیر رسیدن به آن اهداف قدم بردارید. اگر قصد دارید به سطح بالاتری از اهداف خود برسید، ممکن است از خود بپرسید: «لایف کوچینگ (کوچینگ زندگی) چیست؟ آیا می تواند به من کمک کند؟» در این مقاله سوالات شما را پاسخ داده و شرح می دهیم که چگونه با کمک کوچینگ زندگی می توانید از منطقه آسایش خود خارج شوید، رشد کنید و به اهداف عالی خود برسید.
لایف کوچ یا مربی زندگی کسی است که از طریق چالش های شخصی یا شغلی به مشتریان مشاوره و تشویق می کند. یک مربی زندگی به مشتریان کمک می کند تا به اهداف نهایی خود برسند. یک مربی زندگی می تواند به افراد در زمینه های مختلف زندگی کمک کند.
ممکن است برای شما سوال باشد که :
- لایف کوچ کیست و چگونه عمل می کند؟
- مزایای لایف کوچینگ
- لایف کوچینگ برای چه افرادی مناسب است؟
- چگونه می توانیم یک لایف کوچ باشیم؟
پاسخ این سوال ها را میتوانید در مقاله “ لایف کوچینگ ” مطالعه فرمایید.
انواع کوچینگ کدام اند؟
حوه کوچینگ به سه شاخه اصلی و بزرگ تبدیل تقسیم می شود. اما اگر بخواهیم با ریز بینی بیشتری بررسی کنیم کوچینگ شاخه های زیادی دارد. برای مثال:
بیزینس کوچینگ، به شما در توسعه مهارت‌ها و بهبود عملکرد حرفهای و کسب و کاری کمک میکند. لایف کوچینگ با شما در رشد شخصی و بهبود زندگی شما همراهی میکند. کوچینگ سازمانی به شما در توسعه و بهبود فرآیندها و عملکرد سازمانی کمک میکند. هر یک از این انواع کوچینگ میتواند به شما در دستیابی به هدف‌هایتان و رشد حرفهای کمک کند.
در ادامه انواع بیشتری از کوچینگ را معرفی می کنیم:
| انواع کوچینگ | Type of coaching | |
|---|---|---|
| کوچینگ فردی | Self Coaching | |
| کوچینگ کسب وکار | Business Coaching | |
| کوچینگ ورزشی | Sports Coaching | |
| کوچینگ رهبری | Leadership Coaching | |
| کوچینگ عملکرد | Performance Coaching |
تفاوت کوچینگ، مشاوره و منتورینگ
اهمیت کوچینگ چیست؟
کوچینگ نوعی رابطه حمایتی و تشویقی است که کوچ متعهد به موفقیت طرف مقابل است و زمینه ای را فراهم می کند تا وی بتواند مشکلات خود را حل کند به پیش برود و به نتایج چشمگیری نائل شود. کوچینگ رهیافتی عمل گراست که بر مشتری و اهداف او تمرکز می کند. کوچ به طرف مقابل کمک می کند تا ضمن تعریف و مشخص ساختن اهداف خود، برای دستیابی به آنها تشویق شود و تأثیر فوری آن را در زندگی خود احساس کند. کوچ راهنمایی ها و فعالیت های مورد نیاز برای توسعه مهارت ها و قابلیت های فردی اشخاص را به بهترین شیوه در اختیار آنها قرار می دهد.
این شیوه به مشتری امکان می دهد تا چشم اندازهای پیچیده را درک کند و با مشکلات، باورها و نگرش های منفی پیش رو کنار بیاید. در اقتصاد پرتلاطم و پیچیده امروز، تنها راه حل حفظ و ارتقای جایگاه کسب و کارتان در بازار سرمایه گذاری بر روی آینده کسب و کارتان می باشد. هنگامی که شرایط اقتصادی پیچیده شود، کسب و کارهایی که بر روی آینده خود سرمایه گذاری کرده اند با سرعت بیشتری رشد کرده و سهم بیشتری از بازار را تصاحب می کنند.
بهره مندی از یک کوچ کسب و کار بخصوص در شرایط مالی نامناسب ممکن است هزینه اضافی و ولخرجی به نظر بیاید اما کوچ کسب و کار در رسیدن سریع تر به موفقیت از طریق توسعه نقاط قوت و ارتقای مزیتهای رقابتی شما در بازار شما یاری می رساند.
در سال ۲۰۱۴ در طی یک مطالعه جهانی بر روی مراجعین کوچینگ از طرف فدراسیون جهانی کوچینگ، این نتایج در خصوص افرادی که کوچ شده اند به دست آمد:
- %۸۰ اعتماد به نفس خود را افزایش یافته دیده اند؛
- %۷۳ روابطشان را بهبود یافته دیده اند؛
- %۷۰ عملکرد کاری شان را بهبود یافته دیده اند؛
- %۶۱ مدیریت کسب و کارشان را بهبود یافته دیده اند؛
- %۵۷ مدیریت زمانشان را بهبود یافته دیده اند؛
- %۵۱ عملکرد تیمی شان را بهبود یافته دیده اند؛
- و از کسانی که مورد تحقیق قرار گرفته اند ۹۹% عنوان کرده اند که تقریباً یا به طور کامل از تجربه کوچ شدن راضی اند و ۹۶% گفته اند که دوباره این کار را انجام می دهند.
کوچینگ مناسب چه کسانی است؟
کوچینگ یک فرایند ارتباطی گفتگومحور است که در آن کوچ به مراجع کمک میکند تا خواسته و هدفش را شفاف نموده و برای دست یابی به آن برنامه ریزی نماید. بنابراین اگر بخواهیم به سوال اینکه کوچینگ مناسب چه کسانی است برسیم، باید به دو سوال اساسی زیر پاسخ دهیم:
- موضوع مورد نظر مراجع چقدر شفاف و دست یافتنی است و آیا انتظاراتی که از کوچ دارد معقول و منطقی و بر اساس اصول ۸گانه ICF می باشد؟
- آیا مراجع تمایلی برای تغییر در خود، باورها، افکار و رفتارش دارد؟ و در صورت لزوم حاضر است تا برای رسیدن به خواسته اش تغییرات لازم را در خود ایجاد نماید؟
بدیهی است چنانچه فردی که به کوچ مراجعه میکند دارای سلامت روانی نبوده و یا رفتار و افکاری متعصبانه داشته باشد که حاضر به ایجاد تغییر درخود و شرایط و رفتارش نباشد؛ مطمئنا رویکرد کوچینگ بر طبق اصول ۸گانه مدنظر فدراسیون ICF برای این فرد مناسب نبوده و می بایست از سایر راهنماها مثل مراجعه به یک روانشناس یا مشاور استفاده نماید.
در غیر این صورت تمامی افراد جامعه از نوجوان ها گرفته تا بزرگسالان و در کلیه نقش ها و مشاغل، همگی می‌توانند برای حل مسائل مهم خود از کوچینگ استفاده نمایند. موضوعات مورد نظر و وقایل بررسی در جلسات کوچینگ نیز میتواند کلیه موارد مدنظر فرد یا گروه را در برگیرد به شرط اینکه چنانچه لازم به ایجاد تغییر در رفتار و نگرش فرد یا گروه بود ایجاد این تغییرات با رعایت اصول اخلاقی و حرفه ای در کوچینگ امکان پذیر باشد.
افراد موفق دنیا که کوچ داشته اند
نظرات افراد موفق دنیا که از همراهی یک کوچ حرفه ای در کنار خود بهره مند شده اند:
استیو جابز، بنیانگذار اپل
Steve Jobs
جان ماتون فاش میکند که این جلسات موضوعاتی مانند تصمیم، آسیب‌پذیری، داشتن طرز فکر استحقاق در مقابل طرز فکر وظیفه و داشتن شجاعت اجرای با غرور، اشتیاق و همچنین دقت را پوشش می‌دادند. آنها همچنین تفکر متفاوت، بزرگ فکر کردن و حضور داشتن و هوشیاری را پوشش دادند.
آلن مولالی، مدیر عامل سابق فورد
Alan Mulally
“ما تیم بسیار موفقی بودیم که عملکرد خود را به سطح بالاتری رساندیم. با کمک کوچ ما دو حوزه خود را شناسایی کردیم و شروع به کار کردیم. از کمک و حمایت همه استفاده کردیم، از انتظارات پیشرفت خود فراتر رفتیم و لذت بردیم!”
مایکل فلپس، شناگر
Michael Fred Phelps
“کوچ کسی بود که برای من آنقدر عالی بود که اگر قرار بود برای کسی دیگر شنا کنم، هرگز این شانس را نداشتم که کاری را که انجام می‌دادم انجام دهم، زیرا او مرا به چالش کشید و ذهنم را مجبور کرد متفاوت فکر کند.”
آندره آغاسی، تنیسور
Andre Agassi
“یک کوچ بزرگ می تواند شما را به جایی برساند که دیگر به او نیاز نداشته باشید.”
اپرا وینفری، مجری تلویزیون
Oprah Winfrey
“کوچینگ به شما کمک میکند تا حرفهای دیوانه‌کننده ذهن را در ذهن خود متوقف کنید که همیشه به شما می‌گوید به اندازه کافی خوب نیستید.”
آتول گاوانده جراح و نویسنده
Atul Gawande
“کوچینگ که به خوبی انجام می شود ممکن است موثرترین مداخله ای باشد که برای عملکرد انسان طراحی شده است.”
معرفی نهادهای بین المللی کوچینگ و مدارک معتبر
فدراسیون بین‌المللی کوچینگ ICF (International Coaching Federation) در آمریکا ثبت‌شده است و از حدود ۲۰ سال پیش تاکنون درحال فعالیت می باشد. این مرجع که یک مرجع غیرانتفاعی است، بزرگ‌ترین و معروف‌ترین مرجع کوچ‌های حرفهای در سراسر جهان است و به این دلیل ایجاد شد تا افراد را دورهم جمع کرده و به هم کمک کنند. فدراسیون بین‌المللی کوچینگ ICF برای تأیید یک کوچ صلاحیت هایی را تدوین و منتشر کرده است که در حال حاضر در موسسات آموزشی و مرتبط با کوچینگ تدریس می گردد.
اعتبارنامه‌های کوچینگ (credential)
اعتبارنامه یک کوچ، سطح شناخته‌شده‌ای از مهارت و تجربه در کوچینگ را تعیین میکند که توسط یک‌نهاد برتر در این صنعت مانند ICF ارزیابی میشود. این اعتبارنامه‌ها شامل موارد زیر هستند:
| نوع مدرک | توضیحات |
|---|---|
| ACC | Associate Certified Coach مدرک بین المللی سطح یک کوچینگ |
| PCC | Professional Certified Coach مدرک بین المللی سطح دو کوچینگ |
| MCC | Master Certified Coach مدرک تخصصی کوچینگ برای دریافت اعتبارنامه آموزش کوچینگ |
| CCE | Cuntinuing Coach Education مدرک تخصصی کوچینگ برای به روزرسانی دانش و مهارت کوچ |
| ACSTH | Approved Coach Spesific Training Hours مدرک بین المللی کوچینگ مبتدی که به مردک سطح یک تبدیل شده است. |
| ACTP | Accredited Coach Training Program مدرک بین المللی کوچینگ حرفه ای که این مدرک به مدرک سطح دو تبدیل شده است. |
دوره کوچینگ
این دوره ها می‌توانند به صورت حضوری، آنلاین، یا ترکیبی از این دو برگزار شوند. در دوره‌های حضوری، شما ممکن است در کلاس‌های گروهی شرکت کنید و با سایر شرکت‌کنندگان در ارتباط باشید. در دوره‌های آنلاین، ممکن است محتواهای آموزشی به صورت ویدیوها، مقالات، و تمرینات عملی در دسترس قرار بگیرد. همچنین، در برخی دوره‌ها، جلسات فردی با کوچ برگزار میشود که در آنها مشکلات و چالش‌های شما بررسی میشود و راهنمایی‌های خاصی به شما ارائه میشود.
دوره‌های آموزش کوچینگ در سه سطح برگزار می شوند:
در دوره کوچینگ، مطالب و مهارت‌های متنوعی آموزش داده میشود. این دوره‌ها معمولاً شامل موارد زیر می‌شوند:
- هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی: در دوره کوچینگ، افراد آموزش میبینند که چگونه هدف‌های خود را مشخص کنند و برنامه‌های عملی برای رسیدن به آنها تنظیم کنند. این شامل تعیین اولویت‌ها، تعیین مسیرهای اقدام، و ایجاد برنامه‌های عملی و قابل اجرا میشود.
- توسعه مهارت‌ها: دوره کوچینگ میتواند به شما در بهبود مهارت‌های مختلف کمک کند، از جمله مهارت‌های مدیریت زمان، مهارت‌های ارتباطی، مهارت‌های رهبری، مهارت‌های تصمیم‌گیری و حل مسئله، و مهارت‌های انگیزشی.
- استراتژی‌ها و راهکارها: در دوره کوچینگ، استراتژی‌ها و راهکارهای موثری برای دستیابی به هدف‌ها و حل مشکلات ارائه میشود. این شامل تکنیک‌های مدیریت استرس، روش‌های بهبود تصمیم‌گیری، تکنیک‌های ارتقای خلاقیت و موارد مشابه است.
نسل اولی کوچینگ ایران باشید
آیا کوچینگ یک مهارت بین المللی است؟
حوزه کوچینگ به مفهوم امروزی آن در اواسط سال ۱۹۸۰ میلادی توسط “توماس لئونارد” در ایالات‌متحده آمریکا ایجاد شد. در سال ۱۹۹۵، چند کوچ حرفهای ICF را به‌عنوان مؤسسه‌ای غیرانتفاعی پایه‌گذاری کردند تا کوچ‌های همکار با پشتیبانی از یکدیگر این حرفه را توسعه دهند. طبق گزارش فدراسیون بین‌المللی کوچینگ، ICF تا سال ۲۰۱۷ حدود ۳۰ هزار عضو از ۱۴۰ کشور جهان را به خود اختصاص داده است. اکنون حرفه کوچینگ به‌خوبی شناخته شده است و شغل معتبری تلقی می‌گردد و گفته میشود که این حرفه طی سال‌های آتی، پس از مشاغل حوزه IT، به دومین صنعت در حال رشد تبدیل خواهد شد.
اهداف ICF:
- توسعه شایستگی های اصلی کوچینگ؛
- ایجاد منشور اخلاقی و استانداردهای حرفه ای؛
- ایجاد یک برنامه معتبر بین المللی؛
- تنظیم دستورالعمل ها از طریق اعتباربخشی برای برنامه های آموزشی ویژه مربی؛
- ارائه آموزش مداوم از طریق رویدادهای در سطح جهانی، جوامع عملی (CPs) و یادگیری آرشیو شده؛
- هدایت و اطلاع رسانی گفتگوها در مورد آینده کوچینگ؛
آیا من هم به کوچینگ نیاز دارم؟
در پایان باید کاملا متوجه شده باشید که دقیقا کوچینگ چه کاربردی دارد؟! ، حالا نیاز است که به این مورد بپردازیم که آیا کوچینگ به درد من میخورد؟ کوچینگ چگونه میتواند به من در جهت رسیدن به اهدافم کمک کند؟ برای رسیدن به این پاسخ ها میتوانید از مشاوره رایگان فراکوچ استفقاده کنید. برای دریافت مشاوره رایگان کافی است فرم درخواست جلسه مشاوره رایگان را پر کنید تا مشاورین ما در اسرع وقت با شما تماس بگیرند.
سوالات متداول
کوچینگ یعنی چه؟
کوچینگ فرآیندی است که یک کوچ (مربی در حوزه کوچینگ) با داشتن مهارتِ ایجاد یک فضای امن، قابل اعتماد و اطمینان، باعث ایجاد ارتباط با مراجع خود می شود. در کوچینگ، یک کوچ حرفه ای، با گوش دادن فعال و پرسیدن سؤالات کلیدی از مراجع، به او یادآور می شود که از تمامی توانایی خود، در جهت حل مسائل استفاده کند.
کوچ کیست؟
کوچ به فردی گفته میشود که تخصص و مهارت استاندارد شده کوچینگ را در بستری آکادمیک، معتبر و ساختارمند کسب کرده و با استفاده از ابزارها و تکنیک‌های خاص، کوچی یا همان مراجع را تا رسیدن به هدف همراهی و حمایت میکند.
به بیان دیگر کوچ کسی است که به افراد یا گروه‌ها کمک میکند تا به اهداف شخصی یا حرفهای خود برسند. او با راهنمایی، حمایت و انگیزه‌بخشی از طریق مکالمات ساختار یافته، بازخورد و پرسشگری، به افراد کمک میکند تا پتانسیل‌های خود را کشف کرده و بر چالش‌ها غلبه کنند.
مهارت های کوچینگ چیست؟
مهارت‌های کوچینگ شایستگی‌های کلیدی هستند که توسط یک مربی یا رهبر برای کمک به توسعه دیگران استفاده می‌شوند. برای سازمان‌ها، مهارت‌های مربیگری عنصر مخفی برای باز کردن پتانسیل کامل اعضای تیم شماست. مانند بسیاری از قابلیت ها، مهارت های مربیگری لزوماً برای هر فرد ذاتی نیست.
۱۰ مورد از مهم ترین مهارت های کوچینگ
۱) هدف گذاری ۲) ایجاد آگاهی ۳) گوش دادن فعال ۴) ارتباط موثر ۵) پرسشگری ۶) همدلی ۷) ارائه بازخورد ۸) مسئولیت پذیری و مسئولیت سپاری ۹) قضاوت نکردن و عدم ارائه راهکار ۱۰) رفع باورهای محدود کننده
ادامه مقاله را در مقاله مهارت های پایه کوچینگ مطالعه فرمایید
کوچینگ سازمانی چیست؟
یک استراتژی بهبود سازمان است که بر تغییرات سیستمی داخلی تمرکز دارد. این مهارت رویکردی است که بر تیم هایی که یک کسب و کار را تشکیل می دهند تمرکز می کند و فرصت هایی را برای بهبود در اختیار آن ها قرار می دهد تا از اهداف کلی سازمان حمایت کند.
کوچینگ سازمانی از طریق سرمایه گذاری در فرآیندها و برنامه های سازمان، که شامل آموزش و انتقال دانش است، حاصل می شود و هدف آن دستیابی به نتایج بهتری است که می تواند بر عملکرد مالی و غیر مالی سازمان تأثیر بگذارد و اثربخشی آن را افزایش دهد. درواقع، کوچینگ در حوزه سازمانی نه تنها ابزاری برای مدیران و رهبران سازمان ها است، بلکه ابزاری کاربردی برای همه افراد سازمان نیز به شمار می‌رود. با استفاده از این ابزار، انگیزه و خلاقیت کارمندان افزایش یافته و در نتیجه آن، بهره وری سازمان نیز بیشتر خواهد شد.
ادامه مقاله را در مقاله معرفی کوچینگ سازمانی مطالعه فرمایید
رشته کوچینگ یعنی چه؟
درواقع رشته کوچینگ یعنی زمینه و شاخه آموزشی کوچینگ، که در آن علم کوچینگ به دانشپذیران آموزش داده میشود. دانشپذیر رشته کوچینگ پس از قبولی در آزمون ها و دریافت مدارک معتبر، خود یک کوچ شده و میتواند از توانایی هایی که در این دوره ها کسب کرده استفاده کند.
اطلاعات بیشتر راجع به دوره آموزش کوچینگ
تفاوت کوچینگ فردی و گروهی در چیست؟
جلسه کوچینگ در دو نوع فردی و گروهی برگزار میشود. در جلسات فردی تمام زمان جلسه در فضایی مجزا و خصوصی به حل مساله یک نفر (مراجع) اختصاص پیدا میکند. اما در جلسات کوچینگ گروهی(حداکثر گروه های ۱۵ نفره) افراد حاضر در جلسه یک موضوع خاص را به صورت مشترک بیان میکنند. این بار نیز کوچ همان استراتژی جلسه فردی را به کار گرفته و با پرسش سوالات هدفمند و جهت دار به مراجعین خود کمک میکند تا راه حل چالش خویش را بیابند.
اطلاعات بیشتر راجع به رزرو جلسه کوچینگ فردی
درخواست مشاوره رایگان
مشاوره آموزشی رایگان
شما این فرصت را دارید، با تکمیل فرم زیر، قبل از انتخاب دوره آموزشی مناسب خود، از مشاوره رایگان کارشناسان آموزشی مجموعه فراکوچ استفاده نمائید.
دیدگاهتان را بنویسید