مهارت حل مسئله چیست؟

زمانی که با مشکلی مواجه می‌شوید، چگونه آن را حل می‌کنید؟ آیا اجازه می‌دهید مشکلات بر شما غلبه کنند یا سعی می‌کنید بهترین راه حل ممکن را پیدا می‌کنید؟ افرادی که مشکلات را نادیده می‌گیرند و به دنبال حل آن نمی‌روند، اغلب عصبانی و سردرگم می‌شوند. آنها معمولاً رویکردی تصادفی برای فکر کردن در پیش می‌گیرند و وقتی می‌بینند که دست و پا می‌زنند و پیشرفتی نمی‌کنند، دچار وحشت می‌شوند.

ما در این مقاله می‌خواهیم شما را با فرایند حل مسئله آشنا کنیم تا به کمک آن بتوانید چالش های مختلف را حل کنید تا به موفقیت برسید. هنگامی که شروع به اجرای تکنیک‌های حل مسئله کنید، در زمان رویارویی با مشکل، با اعتماد به نفس آن را حل خواهید کرد. پس پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای مقاله همراه فراکوچ باشید.

 

مهارت حل مسئله چیست؟

مهارت حل مسئله شامل شناسایی یک مشکل، ارائه راه‌ حل‌های ممکن، انتخاب راه‌ حل مناسب و سپس اجرای آن است. اغلب برای یک مشکل بیش از یک راه حل صحیح وجود دارد. اما شما باید به دنبال راه حلی باشید که با توجه به شرایط فعلی‌تان بهترین راه حل باشد.

به عنوان مثال، راه حل‌های ممکن برای کاهش وزن عبارت‌اند از: کم خوردن، افزودن غذاهای سالم به رژیم غذایی، ۳۰ دقیقه پیاده روی در روز، سه بار در هفته شنا کردن، نوشیدن آب بیشتر و بسیاری از راه حل‌های مؤثر دیگر. وظیفه شما یافتن راه حلی است که بهترین کارایی را برای شما داشته باشد و شما را به نتیجه مطلوب برساند.

داشتن مهارت‌ حل مسئله در همه زمینه‌های زندگی ضروری است، زیرا تقریباً هر روز با مشکلاتی روبرو می‌شویم که باید به شکلی آن‌ها را حل کنیم؛ از چیزهای کوچک مانند گیر افتادن در ترافیک گرفته تا اتفاق‌های مهم مانند تشخیص بیماری.

نمونه‌هایی از مشکلات رایج در محل کار ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• فقدان انگیزه یا بی‌حوصلگی
• تبعیض
• درگیری با رئیس یا همکاران
• مسائل عملکردی
• فرسودگی شغلی یا استرس
• شرایط کاری بد

یا شاید شما با مشکلاتی در زندگی شخصی خود دست و پنجه نرم می‌کنید. به عنوان مثال:

• ازدواج یا طلاق پرتنش
• دغدغه‌های مالی
• مسائل مربوط به سلامت
• غم درگذشت عزیزان
• مشکلاتی که فرزندان شما با آن مواجه هستند
• تصمیمی برای نقل مکان، تغییر شغل یا تحصیل

مهم نیست که با چه چیزی روبرو هستید، مهم این است که با تفکر خلاقانه بتوانید مسائل را حل کنید. کوچینگ خلاقیت به شما کمک می‌کند تا با پرورش خلاقیت، مهارت حل مسئله خود را نیز تقویت کنید. هنگامی که بتوانید مشکلات را به طور مؤثر حل کنید، از زندگی رضایت بیشتری خواهید داشت، مهارت‌های ارتباطی شما بهبود می‌یابد و توانایی‌های حل مسئله، شما را در محل کار بسیار ارزشمند خواهد کرد.

 

 

اهمیت یادگیری مهارت حل مسئله

ما هر روز مشکلات را در همه جنبه‌های زندگی حل می‌کنیم. افرادی که حلال مشکلات خوبی هستند، به احتمال زیاد در عبور از موانع و دستیابی به نتیجه نهایی مورد نظرشان موفق خواهند بود. علاوه بر این، حل مشکلات پیچیده فقط به تغییر شرایط بیرونی شما کمک نمی‌کند؛ با دانستن اینکه می‌توانید مشکلات آینده را حل کنید، احساس شادی و اعتماد بیشتری به خود خواهید داشت.

حل مسئله:

1. به اصلاح چیزهایی که خراب هستند و مشکل دارند، می‌پردازد
2. باعث افزایش بهره‌وری و بهبود عملکرد می‌شود
3. سبب غنیمت شمردن فرصت‌ها می‌شود
4. باعث کاهش استرس و اضطراب در مواجهه با مشکلات می‌شود

 

مراحل حل مسئله

حل مؤثر مشکل معمولاً شامل مراحل زیر است:

• شناسایی مشکل

مرحله اول حل مسئله ممکن است بدیهی به نظر برسد، اما اغلب نیاز به تفکر و تحلیل بیشتری دارد. شناسایی یک مشکل به خودی خود کار دشواری است. اصلاً مشکلی هست؟ ماهیت مشکل چیست؟ آیا در واقع مشکلات متعددی وجود دارد؟ چگونه می‌توان مشکل را به بهترین شکل تعریف کرد؟ با صرف زمان برای تعریف مشکل، نه تنها خودتان آن را به وضوح بیشتر درک خواهید کرد، بلکه می‌توانید ماهیت آن را به دیگران منتقل کنید.

• ساختار مسئله یا مشکل

به دنبال شناسایی مشکل، باید به ساختاردهی مشکل، به دست آوردن اطلاعات بیشتر در مورد مشکل و درک بیشتر آن مسئله بپردازید. این مرحله از حل مسئله تماماً در مورد حقیقت یابی و تجزیه و تحلیل است و تصویر جامع‌تری از اهداف و موانع ایجاد می‌کند. این مرحله ممکن است برای مسائل بسیار ساده ضروری نباشد، اما برای مسائلی با ماهیت پیچیده‌تر ضروری است و به نوعی از حیاتی‌ترین مراحل مهارت حل مسئله شناخته می‌شود.

 

• یافتن راه حل‌های ممکن

از اطلاعات جمع‌آوری‌ شده در دو مرحله اول مهارت حل مسئله، اکنون زمان آن است که در مورد راه‌حل‌های ممکن برای مشکل شناسایی‌ شده فکر کنیم. در موقعیت‌های گروهی، این حل مسئله اغلب به عنوان یک جلسه طوفان فکری انجام می‌شود و به هر یک از افراد گروه اجازه می‌دهد نظرات خود را در مورد راه حل‌های احتمالی بیان کنند. در سازمان‌ها افراد مختلف در زمینه‌های مختلف تخصص‌های متفاوتی خواهند داشت و از این رو شنیدن نظرات هر یک از طرف‌های ذینفع مفید است.

 

• تصمیم گیری

تصمیم گیری شاید پیچیده‌ترین بخش فرایند مهارت حل مسئله باشد. به دنبال مرحله قبل، اکنون زمان آن است که به هر یک راه حل‌های بالقوه نگاه کنید و آن‌ها را به دقت تحلیل کنید. برخی از راه حل‌ها ممکن است به دلیل مشکلاتی مانند محدودیت زمانی یا بودجه امکان‌پذیر نباشد. 

در این مرحله باید به این نکته هم فکر کنید که اگر هیچ کاری برای حل مشکل انجام نشود چه اتفاقی می‌افتد. گاهی اوقات تلاش برای حل مشکلی که منجر به مشکلات بسیار بیشتر می‌شود نیازمند تفکر خلاقانه و ایده‌های نوآورانه است.

 

• پیاده سازی

پیاده سازی به معنای انجام راه حل انتخاب شده برای حل مسئله است. در حین اجرا، مشکلات بیشتری ممکن است به وجود بیاید، به خصوص اگر شناسایی یا ساختار مشکل اصلی به طور کامل انجام نشده باشد.

 

• نظارت و جستجوی بازخورد

مرحله نهایی مهارت حل مسئله مربوط به بررسی موفقیت‌آمیز بودن فرایند است. این را می‌توان با نظارت و کسب بازخورد از افرادی که تحت تأثیر تغییری که رخ داده است بوده‌اند، به دست آورد. در این مرحله نتایج و مشکلات دیگری که طی اجرای راه حل رخ داده است را ثبت و بررسی کنید.

 

 

 

راه‌های بهبود مهارت حل مسئله

اگر هنگام تلاش برای حل یک مشکل احتمالی، به توانایی حل مسئله خود شک دارید، راه‌های زیادی برای توسعه این مهارت شما وجود دارد. در ادامه چند نکته برای بهبود رویکرد حل مسئله آورده شده است:

۱٫ روی راه حل تمرکز کنید.

تمرکز بیش از حد بر روی شرایطی که مشکل را ایجاد کرده‌اند، آسان است. تغییر تمرکز از مشکل فعلی به نتایج و راه‌حل‌های احتمالی می‌تواند دید مثبت‌تری به شما بدهد و چشمانتان را به روی راه‌حل‌های جدید باز کند.

۲٫ مشکل را به وضوح تعریف کنید.

حل یک مشکل مبهم که هرگز برای تعریف آن وقت صرف نکردید، سخت است. اگر متوجه شدید که در طول فرایند حل مسئله دچار استرس و حواس‌پرتی می‌شوید، به مرحله اول برگردید و مطمئن شوید که به یک مشکل منحصر به فرد نزدیک می‌شوید.

۳٫ روی یک فرایند توافق کنید.

اگر به عنوان بخشی از یک تیم به حل مسئله می‌پردازید، بسیار مهم است که قبل از شروع فرایند حل مسئله، با قوانین و رویه‌های اساسی موافقت کنید. این موضوع، روند را ساده‌تر می‌کند و به شما کمک می‌کند تا از تعارضات در مسیر جلوگیری کنید.

۴٫ حتماً از گوش دادن فعال استفاده کنید.

بهترین حلال مشکلات، شنوندگان عالی هستند که این مهم نتیجه تقویت مهارت گوش دادن است. مهارت حل مسئله مستلزم آن است که انواع ورودی‌ها و نظرات را در نظر بگیرید و آنها را به دقت تجزیه و تحلیل کنید.

 

 

جمع‌بندی

یادگیری و داشتن مهارت حل مسئله نه تنها در زندگی شخصی شما را توانمند می‌کند، بلکه در زندگی حرفه‌ای شما نیز بسیار مهم است. در اقتصاد جهانی که به سرعت در حال تغییر است، کارفرمایان اغلب حل مسائل روزمره را برای موفقیت سازمانشان ضروری می‌دانند. برای کارمندان، مهارت حل مسئله می‌تواند برای ایجاد راه حل‌های عملی و خلاقانه و نشان‌دادن استقلال و ابتکار عمل به کارفرمایان استفاده شود.

در این مطلب سعی کردیم تا شما را بیشتر با مهارت حل مسئله آشنا کنیم و مراحل این مهارت را به طور کامل برای شما توضیح دادیم. امیدواریم توانسته باشیم مطلب مفیدی در رابطه با مهارت حل مسئله را به شما همراهان عزیز فراکوچ ارائه داده باشیم. با سپاس فراوان از همراهی شما.