همدلی در کوچینگ

 

درتمام سال های تدریس ازروش پرسشگری بهره بردم بعدازهرکلاس بویژه وقتی قلابِ نگاهِ ازبالا به پایین منِ معلم ازبلندای قله فکرواندیشه مخاطبانم درجایی محکم همچون قلب وجانشان باهمدلی قفل می گشت  ،حسی لذتبخش ازرضایتمندی درونی راتجربه میکردم.با ورود به دنیای کوچینگ ونشستن درصندلی دانشپذیری دیدم چگونه درپیشگاه یک کوچِ همدل قفل زبانم بازگشته وآنچه تاکنون درنهانخانه ذهنم محبوس داشته ام به آرامی برزبانم جاری وساری میگردد انگارکه”من او واومن “گشته است تاآنجا که خودم را دیدم “پای درکفش دیگران باهم راه میرویم”[۱]باتوجه به اینکه همدلی  ریشه واساس مستحکم روابط انسانی بوده ودرفرآیند کوچینگ نیزبسیارکاربردی ودارای اهمیت میباشددراین مقاله سعی شده است تامعنا ومفهوم اصل همدلی” روشن ونقش آن درفرآیند کوچینگ مورد بررسی وکنکاش قرارگیرد.

همدلی درقرن نوزدهم میلادی به نام “Einfeeling” به کاررفت و”به عنوان آگاهی ازعاطفه فرد مقابل برای به اشتراک گزاری ازاحساسات” تعبیر شد[۲]برای همدلی تعاریف فراوانی ارائه شده است. همدلی اساسا “به منزله مشاهده جهانی است که احتمالا مراجع می بیند” .[۳] “مشاهده دیدگاه مراجعان وپذیرش آنها آنگونه که هستندو یا تصورچیزی که می توانند بشوند وپذیرش آنها آن گونه که می توانندباشند “[۴] وهمچنین ادیت­اشتاین برای همدلی  تعریفی فلسفی ازنوع پدیدارشناسی ارائه­میدهد ، همدلی را”ادراک سوژه بیگانه وتجربه آنها می­داند”و معتقد است که من فقط چهره­های افراد رانمی بینم بلکه چهره­های عصبانی یا شاد یابهت­زده وغمگین یا افسرده را می­بینم . من بدن صرف فرد را نمیبینم بلکه تجارب­زیسته­بدنی­فرد راکه درمقابل من قرارداردمیبینم او سه سطح برای همدلی قائل است درسطح اول من حالت­ذهنی شخص دیگررا ادراک می­کنم مثلا میبینم کسی شاد است چون درامتحانش قبول شده­است وشادی او دراین مرحله صرفابه مثابه مشاهده امری خارجی پدیدار می­شود. سطح دوم شادی دیگری توسط امری خارج ازمن برای من پد یدار می­شود،وابتدامانند هرچیز دیگرقابل مشاهده ای با آن روبرومی­شوم اماوقتی سعی می­کنم یامیخواهم فهم روشن تری از شادی دیگری به دست آورم نگاه من به آن تغییرمی­کند،من دراین سطح به درون فرایند شادی فرد وارد می­شوم ودیگرشادی را به منزله  امری خارجی نمی­دانم بلکه  به “متعلق احساس شادی او توجه می کنم”درسطح سوم من از تجربه دیگری عقب می نشینم وباز با آن به منزله یک امری خارجی مواجه می شوم ودراین مرحله تصور من ازتجربه اوغنی تر از مرحله اولی است که با او مواجه شدم چون خودم نیز همان حس رادردرون خودم بیدارکرده ام.به نظر اشتاین درمرحله دوم همدلی، من از تجربه فرد بیگانه اطلاع مییابم و”پا درکفش دیگری می کنم وبا کفش های او راه می روم “همدلی به عنوان یک تجربه بدن زیسته همیشه نمود عینی وعملی دارد[۵]“همدلی” مستلزم دوفعالیت است: یکی “سعه صدر”که مارا پذیرای دیگران میکندمانندشخصی که به سینما می رود واجازه می دهد جریان فیلم وبازیگران اورا جذب کنند وبه دنیای خود ببرندودیگری “ایجاد تعادل بین فکر واحساس آگاهانه “ازاحساس فاصله بگیریم ودرباره اوفکرکنیم ببینیم چه می گوید منظورش چیست وچه احساسی دارد.همدلی نیروبخش است وقتی ازتوجه وگوش شنوای دیگران برخوردارمی شویم ازنشخوارفکری درباره خودمان رها می شویم وبرای مشارکت ودرگیر شدن با دنیای اطرافمان جانی تازه می گیریم [۶] 

همدلی کردن درشرایط  سخت وناگوارهمانند:درآغوش گرفتن ونوازش کردن، تایید کردن میزان دردورنجی که می کشد”گاه سکوت کردن .بیان جملاتی همچون “خیلی باید برایت سخت بوده باشد “اصلانمی توانم تصورکنم برتو چه گذشته است”وپیشنهاد حمایت کردن”کاری هست که بتوانم برای تو انجام دهم” یا جایی برای درد ایجاد کند”می خواهی درباره این مساله صحبت کنیم”   “گریه کردن اشکالی ندارد”   حمایت بی قیدوشرط مانند “مراقبت از فرزندان ” پیام این نوع واکنشها یعنی”درکنارتم ،مراقبت هستم ،درکت می کنم ،میتوانم دردورنجی را که کشیده ای بفهمم “

همدلی باهمدردی متفاوت ا ست همدردی یعنی کوچ نمی تواند تادقایقی خود را نادیده بگیرد وبا همدردی مبالغه آمیز خود سخن گوینده را قطع می کند ووبازبان بی زبانی می گوید “اوه من تورا درک می کنم….به خودت زحمت گفتن نده”همدردی محدود تراز همدلی است همدردی یعنی دقیقا بتوانیم احساسی مانند احساس طرف مقابل داشته باشیم،نه اینکه اورا درک کنیم همدردی هیجانی است که باعث می شود با دیگران رنج بکشیم .” راجرزمور” ازویژگی “انگارکه”سخن به میان می آوردیعنی اگرچه فرد یاری رسان(کوچ) به دنیای مطلوب مراجعش وارد می شوداما می تواند تا حدودی فاصله اش راحفظ کند درنتیجه ازافتا دن دردام همدردی که همانند سازی افراطی با مخمصه مراجعان است اجتناب می کند  همدردی درشرایط سخت همانند -استفاده ازضرب المثل ها  “دنیا که به آخرنرسیده”  “زمان همه زخم ها را  التیام میبخشد” -پیشنهاددادن”مثبت فکرکن” ، – نصیحت کردن”مساله را فراموش کن ” -مغلوب کردن دردو رنج “بله می دانم خودم بارها دچاراین درد ورنج شده ام “تعدیل احساسات “آب رفته  به جوی برنمی گردد “قوت قلب دادن “همه چیز درست می شود”توهین کردن “آنقدر گنده اش نکن “مثل یک مرد باهاش روبرو شو”به عنوان قانون کلی،اگراولین واکنش فرد بدون آنکه احساس همدلی شکل گرفته باشد نصیحت،ضرب المثل،تفکرمثبت یابرنامه های اجرایی باشد،به احتمال زیاد اغلب بدون آگاهی ازمنشأ این احساسات،به اندوه وماتم،آزردگی ،ناراحتی یا تحریک پذیری ختم میشود [۷]

اهمیت همدلی (Empathy) درکوچینگ : توانایی قرار دادن خود به جای یک شخص دیگر است به گونه‌ای که بتوان به صورتی دقیق احساسات، شرایط، و دریافت‌های آن فرد را درک کرد. در کوچینگ داستان به همین جا ختم نمی‌شود بلکه فرد باید بتواند این احساسات، شرایط و دریافت‌ها را برای شخص به گونه‌ای مطلوب بازگو کند. بنابراین می‌توان گفت که مسئله برقراری ارتباط (Communication)، نقش بسیار مهمی دارد. [۸]

همدلی چگونه رخ می‌دهد؟برای رسیدن به مرحله همدلی نهایی با مراجع نیاز است تا ابتدا مقدمات آن فراهم شده باشد.به صورت کلی می‌توان مقدمات لازم برای این امر را در دو گروه دسته‌بندی کرد: ۱) بستر روانی جلسه    ۲) سطح توسعه فردی کوچ.

۱-بسترروانی­جلسه (Context):پیش­از آنکه کوچ بتواند با مراجع خود همدلی کند، لازم است که مراجع در بستری قرار­گرفته­باشد که بتواند “خود”ش را همانگونه که هست بروز بدهد[۹]. به­اصطلاح نیاز داریم تا فرد به لحاظ روانی احساس “امنیت” بکند. بستر­روانی­امن، بستری است که در آن فرد بدون ترس از قضاوت­شدن، تنبیه­شدن و یا تحقیر­شدن می‌تواند هر آنچه که هست را بروز بدهد  بستر­روانی­امن، فرهنگ احترام، اعتماد و پذیرش است به نحوی که افراد از سخن گفتن از خودشان، دغدغه‌هایشان و ایده‌هایشان نترسند.[۱۰] همانطور که از تعریف این بستر برمی‌آید، افراد نباید از اینکه خودشان را بروز می‌دهند احساس “ترس” کنند. درصورتی که مراجع شما از اینکه چهره‌اش پیش شما خدشه­دار شود و یا احترامش به­سان سابق حفظ نشود احساس خطر کند، امکان بروز همدلی هم از­بین­خواهدرفت چرا که مراجع شما را به فضایی که او واقعا دارد تجربه می‌کند راه نمی‌دهد.ویلیام گلسردرواقعیت درمانی اولین قدم درتعامل موثررا ایجاد اعتماد میداند  که سبب می شود مراجع درجلسه مشاوره  برای ابراز ترس های درونی،نگرانی ودلواپسی هایش،احساس راحتی داشته باشد. [۱۱] .

گاه درجلسات کوچینگ یامشاوره بامراجعانی روبرو میشویم که انگاربرای بهبود نیامده اند ودربرابر فرایند درمان متمرد ومقاومند.مقاومت اشکال گوناگونی دارد،ازسکوت طولانی درجلسه،تاتاکید بیش ازحدبراحساسات،زیاده گویی وتکرارگذشته و…[۱۲]درکاربا”مراجعان بسیارمقاوم “،همدلی دردرجه اول است.برخی ازمراجعان تدافعی(well-entrenched) به عبارتهای همدلانه اولیه به گونه ای پاسخ می دهند که می خواهند درمانگر را به دنیایی که درآن گیر افتاده اندبکشاننددراین مورد گفتگوی بیشتر فقط فرورفتن درباتلاق بدبختی مراجعان است بدون اینکه واقعا پیشرفتی حاصل شودبرای پیشگیری ازاین مشکل ونیز کمک به تعیین هدف وپیشرفت درگفتگو عبارتهای کمبودیعنی فقدان یانبودن چیزی به عبارتهای همدلانه اضافه میگرددو نیازمراجع رادرگفتگو پیش می کشد.به این ترتیب، مراجع راآماده تعیین هدف،جهت وپیشرفت می کند وهمچنین باعث میشود مراجع به هیچ وجه متوجه تاثیر آماده سازی آن نشود وهنگامی که باکمی نگرانی بیان می شوند،هرگز احساس نکند عقیده یانظری براوتحمیل شده استعبارت همدلانه+…وشما درجستجوی…+کمبود(چیزی که وجود ندارد)

{موقعیتت کاملا آزاردهنده است +وتودرجستجوی راهی هستی که بتوانی با کسب حمایت همسرت  +روش های انضباطی موثرتری برای فرزندانت به کاربگیری}[۱۳]

۲-سطح توسعه فردی کوچ:از طرف دیگر لازم  است که خود کوچ در سطحی از توسعه فردی قرار داشته باشد که بتواند همدلی کند. همدلی یک توانمندی است و لازم است این توانمندی تا حد لازم در کوچ توسعه داده شده باشد. در این توسعه برخی موارد از اهمیت زیادی برخوردار هستند.

جهانبینی بینش یا Perspective : زمانی که جهان‌بینی کوچ به گونه‌ای است که حقایق مسیر رشد انسان در آن دیده نمی‌شود و یا مسائل کوتاه مدت و مقطعی بسیار مهم‌تر از مسائل بلند مدت و تاثیرگذار دیده می‌شوند و یا زمانی که فرد در اموری وارد می‌شود که در حیطه دانش و تسلطش نیست، امکان این امر که کوچ بتواند فرد را به درستی در جهان‌بینی‌اش قرار دهد از بین می‌رود[۱۴] -مسئله قضاوت‌کردن: کوچ باید در سطحی از تسلط بر خود قرار داشته باشد که بتواند قضاوت خودش درباره ذات فرد را کنترل کند. نباید کوچ فرد مقابلش را قضاوت کند.

-توانایی همدلی با خود: کوچ باید بتواند قبل از اینکه با دیگری همدلی کند، با خودش همدل و دوست باشد. لازمه این مسئله آن است که فرد ضعف‌ها، ایرادات و آسیب‌پذیری‌های خودش را به رسمیت بشناسد و بپذیرد. سپس خود را لایق محبت بداند و بعد از آن بتواند با دیگری همدلی کند.

روش پیشنهادی برای تقویت همدلی:مصاحبه انگیزه

یا Motivational Interview یک متد گفت و گوی مبتنی بر همدلی است. در این سبک از مصاحبه تلاش می‌شود تا فرد با پیدا کردن “انگیزه”ای درونی بر تضادها و ناآرامی‌هایش غلبه کند. این انگیزه معمولا در راستای یک تغییر رفتاری قرار می‌گیرد[۱۵].  در سال‌های اخیر از این روش جهت استفاده در جلسات کوچینگ استفاده می‌شود و تحقیقات و مقالات مختلفی در راستای تبیین مراحل مختلف آن تدوین شده‌اند.[۱۶]

برای شناخت بهتر این مصاحبه المان‌هایی برای آن در نظر گرفته شده است که به اختصار در ادامه می‌آید :

• درگیر کردن :

در این مرحله لازم است تا میان کوچ و فرد اعتماد ساخته شود و دو طرف بتوانند به خوبی به هم اعتماد کنند[۱۷]

• متمرکز شدن:

در این مرحله با استفاده از گوش کردن فعال و بازتابنده سعی می‌شود تا آن بخش از انگیزه‌های فرد که می‌تواند منجر به تغییر رفتاری بشود شناسایی شده و با مخاطب در میان گذاشته شود[۱۸]درگوش دادن دوهدف دنبال می شود دریافت اطلاعات وتصدیق تجربه طرف مقابل .شخصی که واقعا گوش می کند مدتی کوتاه چارچوب فکری خود راکنارمی گذارد وازدریچه چشم مخاطب به موضوع نگاه می کند یعنی اورادرک می کند وبه اواعتبار میبخشد این اعتبار همان چیزی است که احساس خود ارزشمندی را درفردتقویت می کند.گوش دادن همدلانه،گوینده را به سمت ابراز آزادانه افکارواحساسات سوق می دهدوقتی واقعا به ما گوش می دهندوبه نوعی بودن مارا محترم می شمارنداحساسات وافکار خود را درروندتحکیم خود انگاره روشن تر ودقیق تر میبینیم وانسانیت مشترک خود ودیگران راباور می کنیم اگربه قدرکافی ازدرک همدلانه دیگران برخوردار نشویم،بی قراری وناراحتی مبهمی درما شکل می گیردکه درنهایت به احساس تنهایی واضطراب ختم می شودآنچه درک همدلانه راممکن می کند پاسخ دهی همدلانه است آنچه که “هانیزکوهات” آن را انعکاس آیینه وار نام می نهد[۱۹]

• برانگیختن: 

با استفاده از مراحل قبل، و صحبت درباره “چرایی” این تغییر می‌توان فرد را برای اقدام آماده کرد[۲۰]

• برنامه‌ریزی:

سپس با کمک خود فرد می‌توان مسیری را طراحی کرد که فرد در آن بتواند با انگیزه‌ای درونی در مسیر تغییر رفتاری‌ مطلوبش حرکت کند[۲۱]

 

 

نتیجه

گفته شد چه اتفاقی رخ میدهد که قلاب کوچ درقلب وجان مراجع قفل میشود ،اگرکلیدواژه های تأثیرگزار درهمدلی راکه دراین مقال به آنها اشاره شد مورد توجه قرارداده باشیم قطعا پاسخ رایافته ایم .هرانسانی دنیایی دارد وبرای ورود به آن بایدبتوانیم دریچه ای رو به آن بازکنیم وهمدلی کلیدما برای گشودن این دریچه است

کلیدواژه هایی چون خودشناسی،جهان بینی، همدمایی،درک عواطف واحساسات،سعه صدر،تعادل بین فکرواحسا س آگاهانه ،ارتباط،امنیت،اعتماد،احترام ،صمیمیت،همدلی باخود،گوش کردن فعال وهمدلانه…همه وهمه درشکل گیری وایجاد رابطه ای همدلانه نفش دارند همدلی رکن اساسی در روابط انسانی ودرفرآیند کوچینگ محکمترین ،کوتاهترین ودرعین حال زیباترین پل ارتباطی بین کوچ ومراجع هست.

فهرست منابع

۱-پایگاه مجلات تخصصی نور.مجله اطلاعات حکمت ومعرفت ش.۸ مقاله تحلیل پدیدارشناسانه ادیت اشتاین از”همدلی”.اصغری محمد

۲-واقعیت درمانی برای قرن بیست ویکم.ووبلدینگ رابرت.ترجمه صاحبی علی ،زیرک حسین .

۳-فرایند گام به گام واقعیت درمانی دعوت به مسئولیت پذیری.صاحبی.علی/سلطانی فرعاطفه

۴- هنرگمشده گوش دادن.نیکولز.مایکل پی.ترجمه .کرمی.اکرم. انتشارات صابرین۱۳۹۴

۵-  سیلی واقعیت.هریس.راس.ترجمه صاحبی.علی/اسکندری.مهدی. انتشارات سایه سخن۱۳۹۹

۶- مراجع مقاوم یاهنرروان درمانی.میچل کلیفتون. ترجمه صاحبی علی.رسولی فاطمه. محمدی فریده/ انتشارات اندیشه احسان۱۳۹۹

۸-Baldoni, John. “Can Empathy Help Broach Disagreements?” Forbes. Accessed April 26, 2021. https://www.forbes.com/sites/johnbaldoni/2021/02/13/can-empathy-help-broach-disagreements/.

۹-Chang, Cynthia. “Why Empathy & Perspective Matter for Great Leaders? — Simon Sinek Sharing.” Medium, April 2, 2018. https://medium.com/cynthias-e-lab/empathy-simon-sinek-904f078652e0.

۱۰-December 16, Carter McNamara on and 2010. “Developing Your Skills in Empathy.” Coaching and Action Learning, December 16, 2010. https://managementhelp.org/blogs/personal-and-professional-coaching/2010/12/16/developing-your-skills-in-empathy/.

۱۱-Miller, Nancy Houston. “Motivational Interviewing as a Prelude to Coaching in Healthcare Settings.” Journal of Cardiovascular Nursing 25, no. 3 (June 2010): 247–۵۱٫ https://doi.org/10.1097/JCN.0b013e3181cec6e7.

۱۲-“Motivational Interviewing | Psychology Today.” Accessed April 26, 2021. https://www.psychologytoday.com/us/therapy-types/motivational-interviewing.

۱۳-“The Fearless Organization.” Accessed April 25, 2021. https://www.goodreads.com/work/best_book/62557502-the-fearless-organization-creating-psychological-safety-in-the-workplac.

۱۴-CCL. “What Is Psychological Safety at Work?” Accessed April 25, 2021. https://www.ccl.org/articles/leading-effectively-articles/what-is-psychological-safety-at-work/.

[۱]   پایگاه مجلات تخصصی نور.مجله اطلاعات حکمت ومعرفت ش.۸ مقاله تحلیل پدیدارشناسانه ادیت اشتاین از”همدلی”.اصغری محمد

[۲] واقعیت درمانی برای قرن بیست ویکم.ووبلدینگ رابرت.ترجمه صاحبی علی ،زیرک حسین .ص۲۷۶

[۳] فرایند گام به گام واقعیت درمانی دعوت به مسئولیت پذیری.صاحبی.علی/سلطانی فرعاطفه

[۴] واقعیت درمانی برای قرن بیست ویکم.ووبلدینگ رابرت.ترجمه صاحبی علی ،زیرک حسین .ص۲۷۶

[۵] پایگاه مجلات تخصصی نور.مجله اطلاعات حکمت ومعرفت ش.۸ مقاله تحلیل پدیدارشناسانه ادیت اشتاین از”همدلی”.اصغری محمد

[۶] -هنرگمشده گوش دادن.نیکولز.مایکل پی.ترجمه .کرمی.اکرم. انتشارات صابرین۱۳۹۴

[۷] سیلی واقعیت.هریس.راس.ترجمه صاحبی.علی/اسکندری.مهدی.ص۴۶انتشارات سایه سخن۱۳۹۹

[۸] December 16 and 2010, “Developing Your Skills in Empathy.”

[۹] “What Is Psychological Safety at Work?”

[۱۰] “The Fearless Organization.”

[۱۱] دعوت به مسئولیت پذیری.صاحبی.علی/سلطانی  فر.عاطفه ص۶۴/۶۵اتشارات سایه سخن۱۳۹۷

[۱۲] مراجع مقاوم یاهنرروان درمانی.میچل کلیفتون. ترجمه صاحبی علی.رسولی فاطمه. محمدی فریده/ص۱۳/ انتشارات اندیشه احسان۱۳۹۹

[۱۳] مراجع مقاوم یاهنرروان درمانی.میچل کلیفتون. ترجمه صاحبی علی.رسولی فاطمه. محمدی فریده؟ص۱۱۹/۱۲۰٫انتشارات اندیشه احسان۱۳۹۹

[۱۴] Chang, “Why Empathy & Perspective Matter for Great Leaders?”

[۱۵] “Motivational Interviewing | Psychology Today.”

[۱۶] Miller, “Motivational Interviewing as a Prelude to Coaching in Healthcare Settings.”

[۱۷]  Miller, “Motivational Interviewing as a Prelude to Coaching in Healthcare Settings

[۱۸]Miller, “Motivational Interviewing as a Prelude to Coaching in Healthcare Settings

[۱۹] هنرگمشده گوش دادن.نیکولز.مایکل پی.ترجمه .کرمی.اکرم. انتشارات صابرین۱۳۹۴

[۲۰]Baldoni, “Can Empathy Help Broach Disagreements?”

[۲۱]Baldoni, “Can Empathy Help Broach Disagreements?”

 

ملیحه هاشمی

دانشپذیر گروه   44  

آکادمی بین المللی فراکوچ