
آیا تاکنون در زندگی سعی کردهاید نیمه پر لیوان را ببینید یا نیمه خالی؟ پاسخ به این سؤال قدیمی در مورد مثبتاندیشی ممکن است منعکسکننده دیدگاه شما در زندگی، نگرش شما نسبت به خود و خوشبینی یا بدبینی باشد و با چگونگی نحوه عملکرد شما در شرایط مختلف بر سلامتیتان تأثیر بگذارد. درواقع، برخی مطالعات نشان میدهد که ویژگیهای شخصیتی مانند خوشبینی و بدبینی میتواند بسیاری از زمینههای سلامتی شما را تحت تأثیر قرار دهد.
تفکر مثبتی که معمولاً با خوشبینی همراه است، بخش اصلی مدیریت مؤثر استرس به شمار میرود و بالطبع مدیریت مؤثر استرس با بسیاری از مزایای سلامتی برای شما همراه خواهد بود. اگر اغلب ذهن شما تمایل به بدبینی دارد، سریعاً آن را متوقف کرده و سعی کنید مهارتهای مثبتاندیشی را یاد بگیرید.
درک مثبتاندیشی و گفتگوی مثبت با خود
یقیناً درک مثبتاندیشی و گفتگوی مثبت با خود به معنای این نیست که اصطلاحاً سر خود را زیر برف کرده و از موقعیتهای ناخوشایند زندگی چشمپوشی کنید؛ بلکه مثبتاندیشی به این معنی است که شما به ناخوشیها و ناملایمات با روشی مثبت و مثمر ثمر بنگرید. در این حالت شما به این فکر میکنید که بهترین اتفاق خواهد افتاد، نه بدترین. مثبتاندیشی غالباً با صحبت با خود شروع میشود. گفتگو با خود جریان بیپایان افکار ناگفتهای است که از سر شما میگذرد. این افکار خودکار میتوانند مثبت یا منفی باشند.
برخی از صحبتهای شخصی شما از منطق و دلیل ناشی میشود. گفتگوهای شخصی دیگر ممکن است ناشی از باورهای غلطی باشد که شما به دلیل کمبود اطلاعات ایجاد میکنید. اگر افکاری که در ذهن شما میگذرد بیشتر منفی است، چشمانداز شما نسبت به زندگی نیز بدبینانه خواهد بود. اگر افکار شما بیشتر مثبت است، شما فرد خوشبینی هستید و تفکر مثبت را تمرین میکنید.
اهمیت مثبتاندیشی
یکی از مراحل مهم توسعه فردی مهارتهای مثبتاندیشی است که با پرورش افکار مثبت، سطح انرژی و توانمندی افراد را افزایش داده و این امکان را برای فرد فراهم میکند تا شکست را به موفقیت و تهدید را به فرصت تبدیل کند. وقتی بهطور منطقی بر یک مسئله متمرکز میشویم، امید و انگیزه را در خود ایجاد کرده و برای اثبات آن تمام تلاش خود را میکنیم که آن را به بهترین شکل ممکن محقق کنیم. شاید دلیل اینکه محققان دریافتهاند انسانهای خوشبین شادتر و سالمترند، همین است.
پاک کردن ذهن از افکار منفی و جایگزین کردن آن با افکار مثبت، در ناخودآگاه ما تأثیر گذاشته و این داده را به ذهن القاء میکند تا تبدیل به یک باور و عقیده شود. در این هنگام است که موفقیت و پیروزی در سرنوشت ما ثبت میگردد.
گاهی در زندگی برخی اتفاقات از کنترل ما خارج هستند و این ممکن است به منفی نگری و ورود افکار و تصورات منفی به ذهن را منجر شود. بهترین عکسالعمل در این شرایط مثبتاندیشی است تا با تأثیر ذهن ما بر معنای آن رویدادها، زندگی امنتر و مناسبتر برای خود بسازیم. با تأکید و تکرار عبارات مثبت با خود، ذهن خود را تقویت کرده و اجازه ندهید افکار منفی قدیم به آن راه پیدا کنند.
مزایای تفکر مثبت بر سلامتی
تاکنون محققان زیادی به بررسی تأثیرات مثبتاندیشی و خوشبینی بر سلامتی پرداختهاند. فواید سلامتی که تفکر مثبت ممکن است به همراه داشته باشد عبارتاند از:
- افزایش طول عمر
- میزان افسردگی و پریشانی پایینتر
- مقاومت بیشتر در برابر بیماریها
- رفاه جسمی و آرامش روانی بهتر
- سلامت قلب و عروق بهتر و کاهش خطر مرگ ناشی از بیماریهای قلبی عروقی
- مهارتهای بهتر برای کنار آمدن در هنگام سختیها و زمان استرس
مشخص نیست که چرا افرادی که تفکر مثبت دارند این فواید سلامتی را تجربه میکنند. یک نظریه این است که داشتن یک دیدگاه مثبت شما را قادر میسازد بهتر با موقعیتهای استرسزا کنار بیایید که این از اثرات مضر استرس بر روی سلامتی بدن میکاهد. همچنین تصور میشود که افراد مثبتاندیش و خوشبین به سبک زندگی سالمتری ادامه میدهند. آنها فعالیت بدنی بیشتری دارند، رژیم سالمتری را دنبال میکنند، بیشازحد سیگار نمیکشند و الکل نمینوشند.
شناسایی تفکر منفی

مطمئن نیستید که صحبتتان با خود مثبت است یا منفی؟ برخی از اشکال رایج گفتگوی منفی با خود عبارتاند از:
- فیلتر کردن: شما جنبههای منفی یک موقعیت را بزرگ میکنید و تمام موارد مثبت را فیلتر میکنید. بهعنوانمثال، شما روز خوبی در محل کار خود داشتید. شما کارهای خود را زودتر از موعد انجام دادهاید و به دلیل انجام یک کار سریع و دقیق از شما تعریف شده است. عصر همان روز، شما فقط بر روی برنامه خود متمرکز هستید که حتی کارهای بیشتری را انجام دهید و تعارفاتی که دریافت کردید را فراموش خواهید کرد.
- شخصیسازی: وقتی اتفاق بدی رخ میدهد، خودبهخود خود را مقصر میدانید. بهعنوانمثال، یک شب مطلع میشوید که بیرون رفتن با دوستانتان لغو شده است و شما تصور میکنید که تغییر در برنامهها به این دلیل است که هیچکس نمیخواسته با شما باشد. فاجعه این است که شما بهطور خودکار بدترین را پیشبینی میکنید.
- تک قطبی شدن: شما همهچیز را فقط خوب یا بد میبینید. هیچ میانهای وجود ندارد. احساس میکنید باید کامل باشید و یا کاملاً شکست خوردهاید.
چگونگی تمرکز بر مثبتاندیشی
میتوانید یاد بگیرید که تفکر منفی را به مثبتاندیشی تبدیل کنید. این فرایند ساده است، اما به زمان و تمرین نیاز دارد – بالاخره در این حالت شما درصدد هستید که یک عادت جدید ایجاد کنید. در اینجا به چند روش برای تفکر و رفتار مثبتتر و خوشبینانه خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
- زمینههای تغییر را مشخص کنید. اگر میخواهید خوشبین باشید و به افکار مثبتتری بپردازید، ابتدا نقاطی از زندگی خود را که معمولاً در مورد آنها منفی فکر میکنید، اعم از کار، رفتوآمد روزانه یا رابطه مشخص کنید. شما میتوانید با تمرکز بر یک زمینه کار خود را با روش مثبت آغاز کنید.
- خودت را چک کن. در طول روز بهطور دورهای، کار خود را متوقف کرده و آنچه را که به آن فکر میکنید را ارزیابی کنید. اگر متوجه شدید که افکار شما عمدتاً منفی است، سعی کنید راهی برای تبدیل آنها به مثبت بیابید.
- شوخطبع باشید. مخصوصاً در مواقع سخت لبخند بزنید. در اتفاقات روزمره به دنبال طنز باشید. وقتی بتوانید با مشکلات زندگی با روی باز روبهرو شوید، استرس کمتری خواهید داشت.
- سبک سالمی را برای زندگی دنبال کنید. در بیشتر روزهای هفته حدود ۳۰ دقیقه ورزش کنید. همچنین میتوانید آن را به ۱۰ دقیقه زمان در طول روز تقسیم کنید. ورزش میتواند بر روحیه تأثیر مثبت بگذارد و استرس را کاهش دهد. برای تأمین سوخت ذهن و بدن خود از یک رژیم غذایی سالم پیروی کنید و تکنیکهای کنترل استرس را بیاموزید.
- اطراف خود را با افراد مثبت پر کنید. اطمینان حاصل کنید که کسانی که در زندگی شما هستند افراد مثبت و پشتیبانیکنندهای هستند و میتوانید روی توصیهها و بازخوردهای آنها حساب کنید. افراد منفی میتوانند سطح استرس شما را افزایش دهند و شما را در توانایی مدیریت استرس به روشهای سالم مردد کنند.
- صحبت شخصی مثبت را تمرین کنید. با پیروی از یک قانون ساده شروع کنید: چیزی را که به دیگران نمیگویید، به خودتان نیز نگویید. با خود مهربان باشید. اگر فکر منفی به ذهن شما خطور کرد، آن را منطقی ارزیابی کنید و با تأیید آنچه در مورد شما خوب است پاسخ دهید. به چیزهایی فکر کنید که در زندگی از داشتن آنها شکرگزار هستید.
چند نمونه تبدیل گفتگوی منفی به تفکر مثبت
شاید از خود بپرسید «من چطور افکار منفی را از خود دور کنم و یا حتی آنها را به مثبتاندیشی مبدل کنم؟» در اینجا چند نمونه از گفتگوی منفی با خود و اینکه چگونه میتوانید تبدیل مثبتاندیشی را برای آنها اعمال کنید، آورده شده است:

گفتگوی منفی | تفکر مثبت |
من قبلاً هرگز این کار را نکردهام. | این فرصتی برای یادگیری چیز جدید است. |
خیلی پیچیده است. | من از زاویه دیگری به آن میپردازم. |
من منابع ندارم. | حالا که نیاز مبرم به آن دارم، پس آن را خلق میکنم. |
من خیلی تنبل هستم تا این کار را انجام دهم. | من نتوانستم آن را در برنامه خود جای دهم، اما میتوانم برخی از اولویتها را دوباره بررسی کنم. |
هیچ راهی وجود نخواهد داشت. | من میتوانم سعی کنم آن کار را انجام دهم. |
این یک تغییر بسیار بنیادی است. | بیا از این فرصت استفاده کنیم. |
هیچکس تمایلی به برقراری ارتباط با من ندارد. | خواهم دید آیا میتوانم کانالهای ارتباطی را باز کنم یا خیر. |
من در این مورد بهتر نخواهم شد. | دوباره امتحان میکنم. |
نتیجهگیری
اگر فردی با دیدگاه منفی هستید، انتظار نداشته باشید که یکشبه خوشبین شوید. تمرین روزانه مثبتاندیشی را فراموش نکنید. ممکن است کمی طول بکشد اما سرانجام با تمرین، در صحبت با خود کمتر انتقاد خواهید کرد و خود را همانگونه که هستید خواهید پذیرفت. همچنین ممکن است نسبت به دنیای پیرامون خود انتقاد کمتری داشته باشید. وقتی حالت ذهنی شما بهطورکلی خوشبین شود، بهتر میتوانید استرس روزمره را با روش سازندهتری کنترل کنید. این توانایی به سلامت شما کمک شایانی خواهد کرد.